دوره 23، شماره 141 - ( پاییز 1402(آذر)، 1403 )
جلد 23 شماره 141 صفحات 119-103 |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشیار، گروه روانشناسی بالینی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. ، far.kesavarzi@gmail.com
چکیده: (723 مشاهده)
زمینه: اختلال ریاضی یک ناتوانی یادگیری است که درک، یادگیری و انجام محاسبات ریاضی را برای کودکان دشوار می کند. پسران و دختران به طور مساوی به اختلال ریاضی مبتلا هستند و معمولاً به محض شروع کلاس های ریاضی در مدرسه، شروع به نمایش رفتارهای مشکل دار می کنند. بررسی ها نشان داده تقویت مهارت های چهارگانه مغز بر کارکردهای شناختی موثر است ولی تاکنون مطالعه ای به پردازش مهارت‌های چهارگانه مغز در کودکان دارای اختلال ریاضی نپرداخته است.
هدف: پژوهش حاضر به‌منظور اثربخشی مهارت‌آموزی پردازش‌های چهارگانه مغز بر کارکردهای شناختی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی انجام شد.
روش: این پژوهش، ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش در زمره پژوهش های نیمه آزمایش با طرح پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری شش ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر دارای اختلال‌های یادگیری ریاضی پایه چهارم، پنجم و ششم ابتدایی ارجاع داده شده از سوی مدارس به مرکز اختلال‌های یادگیری آموزش‌وپرورش در شهر تهران بود؛ که از بین آن‌ها به روش نمونه‌گیری در هدفمند، ۵۰ نفر که ویژگی‌های لازم ازنظر ملاک‌های ورود را داشتند فهرست شد و سپس ۳۰ دانش‌آموز پس از تشخیص اختلال یادگیری با اسپیسفایر ریاضی، انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه در هر گروه ۱۵ نفر گمارش شدند. پکیج آموزشی مبتنی بر پردازش‌های چهارگانه PASS برای آزمودنی‌های گروه آزمایش ۱۰ جلسه ۷۵ دقیقه‌ای دو بار در هفته به آزمودنی‌های گروه آزمایش ارائه شد و در این مدت گروه گواه هیچ‌گونه آموزشی را دریافت نکرد؛ سپس بعد از 6 ماه از گروه آزمایش آزمون پیگیری به عمل آمد. برای جمع‌آوری داده‌ها از ۱۰ زیر آزمون اصلی تست وکسلر کودکان-۵ (WISC-V) استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده ها برای تجزیه‌وتحلیل آماری داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد.
یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد بسته آموزشی مهارت‌آموزی پردازش‌های چهارگانه مغز بر کارکردهای شناختی و خرده مقیاس‌های توانایی بصری فضایی، استدلال سیال، حافظه فعال، سرعت پردازش دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری در ریاضی اثر معنادار داشت ولی بر درک کلامی اثر معنادار نداشت، تأثیر بر حافظه فعال و سرعت پردازش از ۵ عامل دیگر بیشتر بود (05/0 >P).
نتیجه گیری: در مجموع می توان بیان کرد که از بسته مهارت آموزی پردازش چهارگانه مغز می توان به عنوان مداخله ای کاربردی و مؤثر برای بهبود میزان کارکردهای شناختی دانش آموزان دارای اختلال های یادگیری با اسپیسفایر ریاضی استفاده کرد. بر همین اساس می توان پیشنهاد کرد در مسئولان و دست اندرکاران حوزه تعلیم و تربیت از این رویکرد در فرآیند آموزش استفاده نمایند.
هدف: پژوهش حاضر به‌منظور اثربخشی مهارت‌آموزی پردازش‌های چهارگانه مغز بر کارکردهای شناختی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی انجام شد.
روش: این پژوهش، ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش در زمره پژوهش های نیمه آزمایش با طرح پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری شش ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر دارای اختلال‌های یادگیری ریاضی پایه چهارم، پنجم و ششم ابتدایی ارجاع داده شده از سوی مدارس به مرکز اختلال‌های یادگیری آموزش‌وپرورش در شهر تهران بود؛ که از بین آن‌ها به روش نمونه‌گیری در هدفمند، ۵۰ نفر که ویژگی‌های لازم ازنظر ملاک‌های ورود را داشتند فهرست شد و سپس ۳۰ دانش‌آموز پس از تشخیص اختلال یادگیری با اسپیسفایر ریاضی، انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه در هر گروه ۱۵ نفر گمارش شدند. پکیج آموزشی مبتنی بر پردازش‌های چهارگانه PASS برای آزمودنی‌های گروه آزمایش ۱۰ جلسه ۷۵ دقیقه‌ای دو بار در هفته به آزمودنی‌های گروه آزمایش ارائه شد و در این مدت گروه گواه هیچ‌گونه آموزشی را دریافت نکرد؛ سپس بعد از 6 ماه از گروه آزمایش آزمون پیگیری به عمل آمد. برای جمع‌آوری داده‌ها از ۱۰ زیر آزمون اصلی تست وکسلر کودکان-۵ (WISC-V) استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده ها برای تجزیه‌وتحلیل آماری داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد.
یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد بسته آموزشی مهارت‌آموزی پردازش‌های چهارگانه مغز بر کارکردهای شناختی و خرده مقیاس‌های توانایی بصری فضایی، استدلال سیال، حافظه فعال، سرعت پردازش دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری در ریاضی اثر معنادار داشت ولی بر درک کلامی اثر معنادار نداشت، تأثیر بر حافظه فعال و سرعت پردازش از ۵ عامل دیگر بیشتر بود (05/0 >P).
نتیجه گیری: در مجموع می توان بیان کرد که از بسته مهارت آموزی پردازش چهارگانه مغز می توان به عنوان مداخله ای کاربردی و مؤثر برای بهبود میزان کارکردهای شناختی دانش آموزان دارای اختلال های یادگیری با اسپیسفایر ریاضی استفاده کرد. بر همین اساس می توان پیشنهاد کرد در مسئولان و دست اندرکاران حوزه تعلیم و تربیت از این رویکرد در فرآیند آموزش استفاده نمایند.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |