زمینه: یکی از فرآیندهای شناختی عمیق که نقش پایه‌ای و اساسی در ایجاد اختلالات اضطرابی دارد، طرحواره‌های ناسازگار اولیه است. از دیگر علل زیربنایی اختلالات اضطرابی، ناتوانی در نظم‌جویی هیجانی است. همچنین سرسختی روانشناختی نیز به عنوان یک سازۀ شخصیتی مهم بر نحوۀ و کیفیت برخورد افراد با منابع اضطراب‌زا مؤثر است. تا کنون پژوهش خاصی به ارائه مدل ساختاری در مورد رابطۀ طرحواره‌های ناسازگار اولیه و نظم‌بخشی هیجانی با نقش میانجی‌گری سرسختی روانشناختی در بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی نپرداخته است.
هدف: پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل ساختاری رابطۀ طرحواره‌های ناسازگار اولیه و نظم جویی هیجانی با میانجی‌گری سرسختی روانشناختی در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی انجام شد.
روش: طرح پژوهش حاضر توصیفی، از نوع همبستگی بود. جامعۀ آماری این پژوهش شامل تمامی افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی مراجعه کننده به مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی تحت نظارت سازمان بهزیستی شهر تهران در سال ۱۴۰۰ بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای تصادفی، ۳۰۰ نفر از افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی به عنوان نمونۀ آماری پژوهش انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های نسخۀ کوتاه پرسشنامه طرحواره‌های ناسازگار اولیه (یانگ، ۱۹۹۸)؛ راهبردهای تنظیم هیجان (گراس و جان، ۲۰۰۳) و سرسختی روانشناختی (کوباسا، ۱۹۷۹) استفاده شد. همچنین جهت تحلیل داده‌ها از روش‌های همبستگی و تحلیل مسیر و نرم‌افزارهای SPSS-۲۶ و AMOS-۲۴ استفاده شد.
یافته ها: یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد مدل پیشنهادی از برازش خوبی برخوردار است. نتایج همچنین نشانگر آن است که طرحواره‌های بریدگی و طرد، خودگردانی و عملکرد مختل، جهت‌مندی، گوش بزنگی بیش از حد و بازداری بر ارزیابی مجدد اثر منفی و معنادار و بر سرکوبی اثر مثبت و معنادار داشتند. همچنین اثر طرحواره محدودیت‌های مختل بر سرکوبی، مثبت و معنادار بود. سرسختی روانشناختی بر ارزیابی مجدد اثر مثبت و معنادار و بر سرکوبی نیز اثر منفی و معنادار دارد.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده که نقش میانجی‌گرانه متغیر سرسختی روانشناختی در پژوهش حاضر مورد تأیید قرار گرفت و از آنجایی که این متغیر باعث افزایش تاب‌آوری فرد می‌شود و در نتیجه او را در یک چرخۀ مثبت و سالم قرار می‌دهد، پیشنهاد می‌شود درمانگران مراکز مشاوره، فنون ارتقای سرسختی روانشناختی را به افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی آموزش دهند.
