۴ نتیجه برای استرس پس از سانحه
وحید بهاروند، فریبرز درتاج، صادق نصری، بیتا نصرالهی،
دوره ۱۹، شماره ۸۶ - ( ۲-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه: حوادث طبیعی مانند سیل، یکی از تجارب مستقیم حوادث آسیب زا است که می تواند زمینه ساز اختلالات روانشناختی بوده و مستلزم اجرای مداخلات روانشناختی می باشد. از این رو، مسأله پژوهش حاضر تعیین و مقایسه مداخلات اثربخش در زمینه کاهش علایم اختلال استرس پس از سانحه است. هدف: مقایسۀ اثر بخشی درمان شناختی رفتاری با هیپنوتراپی و حساسیت زدایی از طریق حرکات چشم و پردازش مجدد بر کاهش علایم اختلال استرس پس از سانحه زنان سیل زده بود. روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون چهار گروهی بود. جامعۀ آماری، شامل کلیه زنان میانسال سیل زده شهر پل دختر استان لرستان در سال ۱۳۹۸بود. ۱۰۰ نفر به روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند و در گروه‌های آزمایش (۳ گروه ۲۰ نفره) و کنترل (یک گروه ۲۰ نفره) به تصادف گمارش شدند. ابزار پژوهش عبارتند از: جلسات مداخلاتی حساسیتزدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد (EMDR) شاپیرو (۲۰۰۱)، جلسات مداخله ای هیپنوتراپی شناختی (علاءالدین، ترجمه ارقبایی و همکاران، ۱۳۹۴) و مقتدر، حسن زاده، میرزاییان و دوستی (۱۳۹۵)، طرح درمان شناختی - رفتاری اهلرز و کلارک (۲۰۰۰) و اهلرز و همکاران (۲۰۰۵) و مقیاس خودسنجی تأثیر رویداد (IES-R ) هوروویتز و همکاران (۱۹۸۷). تحلیل داده ها با روش تحلیل کواریانس و آزمون تعقیبی بن فرونی انجام شد. یافته ها: سه روش مداخلاتی شناختی رفتاری، هیپنوتراپی شناختی و EMDR بر کاهش اختلال استرس پس از سانحه تأثیر معنادار داشتند (۰/۰۱p<). درمان شناختی - رفتاری تأثیر بیشتری نسبت به EMDR بر کاهش اختلال استرس پس از سانحه داشت (۰/۰۱p<). نتیجه گیری: میتوان برای کاهش استرس پس از سانحه از درمان شناختی - رفتاری بهره برد.
مانا عطاری، جواد خلعتبری، مریم کلهرنیا گلکار،
دوره ۱۹، شماره ۹۵ - ( ۸-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه: مطالعات متعددی پیرامون اثربخشی به خود دستوری بازپرداش و علل احساس تنهایی، نگرانی و استرس اداراک شده انجام شده است. اما پژوهشی که به بررسی اثربخشی به خود دستوری باز پردازش (اسموکر) بر احساس تنهایی، نگرانی و استرس ادراک شده بیماران استرس پس از سانحه ناشی از زلزله کرمانشاه پرداخته باشد، مغفول مانده است. هدف: بررسی اثربخشی به خود دستوری باز پردازش (اسموکر) بر احساس تنهایی، نگرانی و استرس ادراک شده بیماران استرس پس از سانحه ناشی از زلزله کرمانشاه بود. روش: پژوهش از نوع، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون، با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زلزله زدگان ساکن در کانکس زلزله کرمانشاه در سال ۱۳۹۸ بود، ۳۰ نفر به روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (۱۵ نفری) جایگزین شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس شهروندی اختلال استرس پس از سانحه می سی سی پی کیان و همکاران (۱۹۸۸)، پرسشنامه نگرانی پن استت (PSWQ) زینبارگ و بارلو (۱۹۹۰)، پرسشنامه احساس تنهایی (راسل و پیلوا و کورتونا، ۱۹۸۰)، پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (۱۹۸۳) و پکیج آموزشی به خود دستوری باز پردازش (اسموکر، ۱۹۹۵) بود. تحلیل دادهها با روش تحلیل کواریانس چند متغیره و تک متغیره انجام شد. یافته ها: به خود دستوری باز پردازش (اسموکر) بر احساس تنهایی، نگرانی و استرس ادراک شده بیماران استرس پس از سانحه ناشی از زلزله تأثیر معنادار داشت (۰/۰۵ >P). نتیجه گیری: بیمارانی که در جلسات به خود دستوری بازپردازش شرکت کردند احساس تنهایی، نگرانی و استرس ادراک شده کمتری داشتند.
سپیده صفائیان، سیدسعید پورنقاش تهرانی، مسعود غلامعلی لواسانی، محمدرضا عبدلی بیدهندی،
دوره ۲۲، شماره ۱۲۷ - ( ۷-۱۴۰۲ )
چکیده
زمینه: طبق مطالعات انجام شده بیماری‌های قلبی عروقی علت اصلی مرگ و میرها در ایران می‌باشند. برخی بیماران پس از جراحی با اختلالاتی مانند اختلال استرس پس‌ازسانحه مواجه می‌شوند. درمان حساسیتزدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد می‌تواند منجر به بهبودی معناداری در علائم اختلال ذکر شده شود اما در تأثیر این درمان بر نشانه‌های اختلال استرس پس از سانحه در جامعه مورد پژوهش شکاف تحقیقاتی دیده می‌شود.
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد بر علائم اختلال استرس پس از سانحه در بیمارانی که تحت عمل جراحی بایپس عروق کرونر بودند، انجام شد.
روش: این پژوهش ازنوع طرح پیش‌آزمون – پس آزمون همراه با گروه کنترل و جامعه آماری، بیمارانی هستند که ۴ الی ۶ هفته پس از جراحی بای پس عروق کرونر به کلینیک بازتوانی قلب تهران ارجاع داده شدند. از این میان، نمونه‌ای به تعداد ۴۰ نفر با روش نمونهگیری تصادفی در ۲ گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند و سنجش افراد براساس مقیاس تجدید نظر شده تأثیر رویداد وایس و مارمر در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری (پس از شش ماه) در هر دو گروه انجام شد. برای تحلیل دادهها نیز از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و SPSS ۲۵ استفاده شد.
یافته‌ها: تحلیل آماری نشان می‌دهد که درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد منجر به کاهش معنادار متغییر اجتناب، بیش‌انگیختگی و افکار ناخواسته می‌شود (۰۰۱/۰ ≥P) و اثر آن تا پایان دوره پیگیری شش ماهه ماندگار بود.
نتیجه‌گیری: مطابق با یافته‌های مطالعه‌ی حاضر، درمان حساسیتزدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد با استفاده از مواجهه و بازپردازش رویدادآسیب‌زا، علائم اختلال استرس پس از سانحه در بیماران قلبی عروقی را کاهش می‌دهد. توصیه می‌شود مطالعاتی با نمونه‌های بیشتر انجام گردد.
پویان احمدی، مختار عارفی، ناصر یوسفی،
دوره ۲۳، شماره ۱۴۰ - ( ۸-۱۴۰۳ )
چکیده
زمینه: اختلال استرس پس از سانحه، شایع‌ترین مشکل روانی پس از بلایا و حوادث است. مضامین دینی حاکی از این است که انسان به هنگام برخورد با شرایط تهدیدکننده، خدا را می‌خواند. تحقیقات آسیب شناسی روانی نیز نشان داده است که وقایع تکان‌دهنده و تهدیدکننده ممکن است در برخی از افراد مستعد، علائم اختلال استرس پس از سانحه را ایجاد نماید. همچنین پژوهش‌ها نشان داده‌اند که ویژگی روان‌رنجورخویی می‌تواند ابتلا به استرس پس از سانحه را تشدید نماید.
هدف: این مطالعه با هدف، بررسی روابط ساختاری روان‌رنجورخویی و وظیفه‌شناسی در زلزله‌زدگان دارای تجربه استرس پس از سانحه با نقش میانجی گر باورهای دینی است.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی، توصیفی-پیمایشی و همبستگی با مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل بازماندگان، زلزله منطقه ازگله کرمانشاه سال ۱۳۹۶ بود که در سال ۱۴۰۱ به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شدند. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان و کرجسی به تعداد ۳۸۴ نفر برآورد شد که مقیاس استرس پس از سانحه وددرز و همکاران (۱۹۹۳)، مقیاس باورهای دینی آلپورت (۱۹۶۷) و ویژگی‌های شخصیت مککری و کوستا (۲۰۲۱) را تکمیل کردند. برای بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها از آزمون کلموگروف-اسمیرنوف و جهت بررسی همبستگی بین متغیرها از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. آزمون فرضیه ها با استفاده از نرم افزار ایموس ۲۴ تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن بود که باورهای دینی، نقش میانجی در رابطه روان‌رنجورخویی با استرس پس از سانحه را دارد. همچنین نتایج نشان داد که باورهای دینی، به طور معناداری رابطه وظیفه‌شناسی با استرس پس از سانحه را نعدیل می‌کند.
نتیجه‌گیری: با توجه نتایج پژوهش حاضر مبنی بر نقش واسطه ای باورهای دینی در رابطه شخصیت و استرس پس از سانحه در افراد زلزله زده پیشنهاد می‌شود درمانگران مداخلات درمانی خویش را با تأکید بر منابع و باورهای دینی طراحی کنند و در آموزش‌ها، ظرفیت‌ها و منابع مثبت آیینی افراد، مورد توجه متولیان سلامت روان قرار گیرد.
