۲ نتیجه برای انگیزش خودمختار
دانشجو زبیده رنگریز، سیاوش طالع پسند، نعمت ستوده اصل،
دوره ۲۴، شماره ۱۵۰ - ( ۶-۱۴۰۴ )
چکیده
زمینه: موفقیت تحصیلی و پیامدهای ناشی از آن زندگی حال و آینده کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد طبق نظریه خود تعیین‌گری تعامل والدین با فرزندان که تأمین کننده نیازهای خودمختاری آنان می‌باشد می‌تواند رفتار تحصیلی و غیر تحصیلی فرزندان را پیشبینی نماید و این تعامل نیز بستگی به انواع انگیزه والدین دارد، تاکنون روابط ساختاری بین انواع انگیزه والدین با موفقیت تحصیلی و پیامدهای آن با نقش میانجی‌گر مشارکت خودمختار والدین بررسی نشده است.
هدف: این پژوهش با هدف آزمون مدل ساختاری انگیزش والدین و پیامدهای پیشرفت دانشآموزان با نقش میانجی‌گر مشارکت خودمختار والدین بر اساس مدل خود تعیین‌گری ریان و دسی انجام شد.
روش: روش پژوهش توصیفی همبستگی از نوع مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشآموزان دختر و پسر پایه پنجم و ششم در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ بودند که در مدارس ابتدایی شهر سمنان مشغول به تحصیل بودند. با روش نمونه‌گیری مرحله‌ای تصادفی تعداد ۴۱۵ دانش‌آموز انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های انگیزه والد برای مشارکت (گرولنیک، ۲۰۱۵)، حمایت از خودمختاری در مقابل مشارکت کنترل‌کننده (لرنر و همکاران، ۲۰۲۲)، انگیزه خودمختار (ریان و کانل، ۱۹۸۹)، شایستگی ادراک شده (هارتر، ۱۹۸۲)، نگرانی مرتبط با مدرسه (ویکهورست، ۱۹۷۳) پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از نرمافزار ۲۶SPSS و ۸,۸۰ LISREL تحلیل شدند.
یافته ها: نتایج نشان داد که انگیزه کنترل شده والدین از مسیر مشارکت والدین در حمایت از خودمختاری بر عملکرد تحصیلی (۰۴۳/۰-)، شایستگی ادراک شده (۰۷۴/۰-)، نگرانی از مدرسه (۱۳۷/۰) و انگیزه خودمختار دانش آموز (۰۳۴/۰-) اثر ساختاری غیر مستقیم و معنادار داشت. انگیزه کنترل شده والدین اثر ساختاری مستقیم بر مشارکت والدین در حمایت از خودمختاری در جهت منفی (۱۳۱/۰-) داشت. اثر ساختاری مستقیم انگیزه خودمختار والدین بر مشارکت والدین در حمایت از خودمختاری معنادار نبود. افزون برآن، هیچیک از اثرهای غیر مستقیم انگیزه خودمختار والدین از مسیر مشارکت والدین در حمایت از خودمختاری معنادار نبود. در عوض انگیزه خودمختار والدین به طور مستقیم بر نگرانی از مدرسه (۵/۰) در جهت مثبت اثر داشت.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان دادکه انگیزه کنترل شده والدین از مسیر مشارکت والدین در حمایت از خودمختاری بر روی عملکرد تحصیلی، شایستگی ادراک شده، نگرانی از مدرسه و انگیزه خودمختار دانش‌آموز اثر ساختاری و معنادار داشت. این مدل ساختاری می‌تواند با توضیح روابط پیچیده بین انگیزه والدین، مشارکت خودمختار والدین و پیامدهای پیشرفت دانش‌آموز، بینش‌های ارزشمندی در مورد چگونگی حمایت از موفقیت دانشآموزان ارائه دهد.
زبیده رنگریز، دکتر سیاوش طالع پسند، دکتر نعمت ستوده اصل،
دوره ۲۴، شماره ۱۵۳ - ( ۹-۱۴۰۴ )
چکیده
زمینه: انگیزه خودمختار دانشآموزان یکی از عوامل کلیدی در ارتقای یادگیری عمیق، عملکرد تحصیلی و پایداری تلاش آنان محسوب می‌شود. با توجه به نظریه خودتعیینگری حمایت والدین از نیازهای روانشناختی پایه دانشآموزان، زمینه‌ساز افزایش انگیزه درونی و خودمختار آنان است با این حال، نقش دقیق انواع انگیزه والدین و ابعاد مختلف مشارکت آنان در پیشبینی انگیزه خودمختار دانشآموزان نیازمند بررسی‌های دقیق‌تر و کاربردی‌تر است.
هدف: این پژوهش با هدف بررسی نقش انگیزه والدین و انواع مشارکت آنان در پیشبینی انگیزه خودمختار دانشآموزان بر اساس نظریه خودتعیینگری انجام شد.
روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانشآموزان دختر و پسر پایه پنجم و ششم در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ بودند که در مدارس ابتدایی شهر سمنان مشغول به تحصیل بودند با استفاده از روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای تصادفی تعداد ۴۱۵ دانش‌آموز انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های انگیزه والد برای مشارکت (گرولنیک، ۲۰۱۵)، حمایت از خودمختاری در مقابل مشارکت کنترل‌کننده (لرنر و همکاران، ۲۰۲۲)، انگیزه خودمختار (ریان و کانل، ۱۹۸۹) پاسخ دادند. داده‌ها با رگرسیون سلسله مراتبی و به وسیله‌ی نرم افزار ۲۶SPSS تحلیل شد.
یافته ها: یافتهها نشان داد مشارکت در فعالیت‌های شناختی بیشترین تأثیر مثبت را بر انگیزه خودمختار دانشآموزان داشت (۰۰۱/۰ >p،
۲۰۴/۰ β=) و ۳/۱۰ درصد واریانس آن را تبیین می‌کرد. پایه کلاسی نقش منفی و معنادار در انگیزه خود مختار داشت (۱۴/۰- =β). جنسیت و انگیزه کنترل‌شده والدین نقش غیرمعنادار داشتند. گرچه انگیزه خودمختار والدین در مدل‌های اولیه نقش مثبت و معناداری در پیشبینی انگیزه خودمختار دانشآموزان داشت، اما در مدل نهایی این نقش کاهش یافت (۰۸۰/۰ =p).
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های به دست آمده، افزایش مشارکت شناختی والدین نقش مهمی در تقویت انگیزه خودمختار تحصیلی دانشآموزان به ویژه در پایه‌های تحصیلی پایین دارد و می‌تواند به بهبود کیفیت یادگیری و تداوم تلاش تحصیلی کمک کند. انگیزه والدین اثر محدودی داشت.
