۱ نتیجه برای برنامه آموزشی چندوجهی کودک
عارفه جوانبخت قهفرخی، فیروز کیومرثی، مهدیه صالحی،
دوره ۲۴، شماره ۱۵۰ - ( ۶-۱۴۰۴ )
چکیده
زمینه: ناتوانی ویژه یادگیری نوعی مشکل مزمن با پایه عصب شناختی و تحولی است. با توجه به شیوع قابل توجه ناتوانی ویژه یادگیری در کودکان سنین مدرسه و پیامدهای ناشی از این اختلال در وضعیت تحصیلی و آینده این کودکان، خلا یک برنامۀ آموزشی چندوجهی دانش آموز، خانواده و معلم محور برای دانشآموزان با ناتوانی یادگیری و بررسی اثربخشی آن بر تقویت حافظۀ فعال و استدلال کمی این دسته از دانشآموزان مشهود است.
هدف: هدف این پژوهش، تدوین برنامۀ آموزشی چندوجهی دانشآموز، خانواده و معلم محور و سنجش اثربخشی آن بر حافظۀ فعال و استدلال کمی در دانشآموزان با ناتوانی ویژه یادگیری بود.
روش: روش پژوهش حاضر، آمیخته بود. در بخش کیفی، روش پژوهش تحلیل مضمون و جامعۀ مورد پژوهش شامل تمامی اساتید روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی و متخصصان حوزۀ روانشناسی کودکان استثنایی بود و نمونه بر اساس اشباع نظری دادهها ۱۰ نفر با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شد. روش بخش کمی نیز شبه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه بود. جامعۀ آماری بخش کمی شامل تمامی دانشآموزان با اختلال ریاضی گروه سنی ۸ تا ۱۰ سال در آموزش و پرورش منطقه ۱۱ شهر تهران بود که به روش نمونه‌گیری هدفمند ۳۰ نفر از آن‌ها انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختار یافته و ابزار بخش کمی نیز آزمون هوش‌آزمای تهران- استانفورد بینه بود. اعضای گروه آزمایش، برنامۀ آموزشی محقق ساخته را در ۱۵ جلسه دریافت کردند. در بخش کیفی از روش کدگذاری در سه مرحلۀ کدگذاری مضامین اصلی، مضامین فرعی و کدهای باز استخراج شده و برای تجزیه و تحلیل داده‌های کمی نیز از روش آماری تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و نرم افزار SPSS-۲۶ استفاده شد.
یافته ها: نتایج این پژوهش در بخش کیفی، مضامین اصلی برنامۀ آموزش چندوجهی دانش آموز، خانواده و معلم محور را در سه مورد: تقویت توجه و تمرکز، تقویت حافظه فعال و تقویت استدلال کمی نشان داد. هم‌چنین نتایج بخش کمی نشان داد که برنامۀ آموزشی محقق ساخته، تأثیر معنادار و پایداری بر حافظۀ فعال و استدلال کمی دارد (۰۵/۰ P<).
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر پیشنهاد می‌شود روانشناسان کودکان استثنایی برای بهبود حافظه فعال و استدلال کمی دانشآموزان دارای ناتوانی یادگیری، از برنامۀ آموزشی چندوجهی دانشآموز، خانواده و معلم محور محقق ساخته استفاده کنند.
