زمینه: بیماری ایدز تا سال ۱۹۸۱ ناشناخته بود و در سال ۱۹۸۴ مشخص شد که ویروس اچ آی وی HIV عامل این بیماری است. مدل‌های متعددی از جمله رویکردهای اجتماع محور و برنامه های پیشگیری مثبت به منظور افزایش سازگاری با بیماری و بهره مندی از راهبردهای مقابله ای برای پیشگیری از ابتلا افراد دارای اچآیوی HIV به ایدز AIDS تدوین شده است ولیکن هیچ کدام به موضوع تبعیت از درمان در این بیماران با استفاده از رویکردهای پیش گفت نپرداخته اند، اما این پژوهش درنظر دارد به بررسی روابط ساختاری مدل اجتماعی سازگاری و رویکرد پیشگیری مثبت با بررسی نقش میانجی‌گر راهبردهای مقابله‌ای برای بررسی تبعیت از درمان در افراد تحت پوشش باشگاه های مثبت سازمان بهزیستی بپردازد. هدف: این پژوهش با هدف تعیین رابطه علّی روش‌های اجتماع محور سازگاری برای پیشگیری مثبت بر اساس تبعیت درمانی با میانجی گری راهبردهای مقابله ای در بیماران مبتلا به اچ آی وی انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی و در چهارچوب طرح های همبستگی و معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این مطالعه شامل تمامی بیماران مبتلا به ایدز در شهر تهران در سال ۱۳۹۸ بود که تعداد ۲۵۰ نفر از آنان با نمونه گیری هدفمند از نوع در دسترس از بین بیماران مراجعه کننده به باشگاه‌های مثبت تحت نظارت سازمان بهزیستی به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده‌ها از پرسشنامۀ سبک‌های مقابله ای (لازاروس و فولکمن، ۱۹۸۴)، پرسشنامۀ سازگاری روانی - اجتماعی با بیماری (دروگتیس و دروگتیس، ۱۹۹۰) و پرسشنامۀ تبعیت درمانی (سیدفاطمی، رفیعی، حاجی زاده و مدانلو، ۱۳۹۷) استفاده شد. ارزیابی مدل مفهومی با روش الگویابی معادلات ساختاری انجام شد و برای آزمودن روابط غیرمستقیم، روش بوت استراپ (با استفاده از نرم افزار AMOS-۲۱) به کار رفت. یافته ها: مدل پیشنهادی پس از تصحیح، برازش قابل قبولی با داده‌ها دارد و همه مسیرهای مستقیم از لحاظ آماری معنادار بودند (۰/۰۵ <P). همچنین، همه مسیرهای غیر مستقیم (رابطه روش‌های سازگاری برای پیشگیری مثبت و تبعیت درمانی از طریق راهبردهای مقابله ای) معنادار بود (۰/۰۵ <P). مسیر غیر مستقیم، تبعیت درمانی بر سازگاری روانی - اجتماعی با میانجی گری راهبردهای مقابله ای در افراد مبتلا به اچ آی وی با توجه به روش برآورد بوت استرپ مورد تأیید واقع گردید. علاوه براین، نتایج نشان داد تبعیت درمانی (۰/۰۰۱ >P) و راهبردهای مقابله ای (۰/۰۰۲ >P) بر سازگاری روانی - اجتماعی افراد مبتلا به HIV اثر مستقیم دارد و تبعیت از درمان باعث سازگاری روانی - اجتماعی و به تبع آن بهره گیری از شیوه های مناسب و فعال مقابله با فشار روانی است و رفتار مقابله ای مسئله مدار را تسهیل می نماید. نتیجه گیری: بر اساس رویکرد اجتماع محور و روش های سازگاری انجام شده درباشگاه های مثبت سازمان بهزیستی، بیمارانی که راهبردهای کنارآمدن را با رویکرد پیشگیری مثبت دنبال کرده بودند، تبعیت از درمان آسات تری را تجربه کردند که احتمالا می تواند از تبدیل شدن اچ آی وی به ایدز در این بیماران پیشگیری نماید.
