محمود شیخ، مرضیه مسلمی نژاد، دوره ۱۵، شماره ۵۷ - ( ۳-۱۳۹۵ )
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر فعالیت بدنی بر نگرانی از تصویر بدنی زنان سالمند، و همچنین بررسی نقش میانجی گر شاخص تودۀ بدنی در ارتباط بین حرمت خود و نگرانی از تصویربدنی آن ها انجام شد. جامعه پژوهش کلیه زنان سالمند شهر تهران بودند که تعداد ۱۷۷ زن سالمند ورزشکار و ۱۹۵ زن سالمند غیرورزشکار با استفاده از نمونه گیری خوشه ای- تصادفی از بین زنان سالمند مناطق ۲، ۶، ۲۲ و ۴ شهر تهران، بهعنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه نگرانی از تصویربدنی لیتلتون (۲۰۰۵) مقیاس حرمت خود روزنبرگ (۱۹۶۳) و اطلاعات فردی استفاده شد. همچنین شاخص تودۀ بدنی (BMI) از طریق سنجش قد و وزن فرد محاسبه شد. از تحلیل واریانسچندگانه(MANOVA) برای مقایسه ابعاد نگرانی از تصویر بدنی در دو گروه استفاده شد. همچنین نقش میانجیگر شاخص توده بدنی در ارتباط بین حرمت خود و نگرانی از تصویر بدنی با استفاده از تحلیل مسیر از طریق شاخص های رگرسیون مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نگرانی از تصویربدنی زنان ورزشکار درتمام خرده مقیاس از همتایان غیرورزشکار خود، بهطور معناداری پائین تر بود (۴/۱۲-=F، ۰/۰۰۱>p). به عبارت دیگر زنان سالمند ورزشکار نسبت به زنان سالمند غیرورزشکار، هم نارضایتی از ظاهر کمتر (۴/۲۶-=F، ۰/۰۰۱> p) و هم تداخل کمتر (۳/۷۳-=F، ۰/۰۰۱>p) در عملکرد اجتماعی داشتند. سپس با استفاده از شاخصهای رگرسیون تنها مسیر تأثیر نارضایتی از تصویر بدنی بر حرمت خود در مدل ارائه شده مورد تأیید قرار گرفت (۰/۴۲- =β ، ۰/۰۰۱≥p). نتایج حاصل از مقایسه زنان سالمند ورزشکار و غیرورزشکار در میزان نگرانی از تصویر بدنی با بسیاری از پژوهش ها در این زمینه همسو بود و فعالیت بدنی را در کاهش نگرانی از تصویر بدنی زنان سالمند موثر می دانست اما بخشی از نتایج حاصل از بررسی نقش میانجی گر شاخص تودۀ بدنی در ارتباط بین عزت نفس و نگرانی از تصویر بدنی در سالمندان با بسیاری از پژوهشها مغایرت داشت.