RT - Journal Article T1 - Analysis of the human basic psychological needs’ theories: A meta-theory approach JF - Journal-of-Psychological-Science YR - 2021 JO - Journal-of-Psychological-Science VO - 20 IS - 103 UR - http://psychologicalscience.ir/article-1-995-fa.html SP - 979 EP - 998 K1 - Need K1 - Psychological needs K1 - Basic psychological needs K1 - Human needs’ theory K1 - Meta-theory AB - زمینه: نظریه‌های نیازهای روانشناختی بنیادین انسان، یکی از پاسخ‌های محققین به چرایی رفتارهای بشر بوده است و امروزه بیش از آنکه شاهد ظهور نظریه جدیدی در باب نیازهای بنیادین انسان باشیم، شاهد بکارگیری روزافزون این نظریه‌ها در سایر حوزه‌ها هستیم؛ با این‌حال عدم جامعیت در مرور و بررسی تحلیلی این نظریه‌ها همواره خلاء اساسی در تحقیقات گذشته بوده است. هدف: پژوهش حاضر می‌کوشد تا در گام نخست نظریه‌های نیازهای روانشناختی بنیادین را گرد‌آوری نموده و سپس با رویکردی فرانظری به تجزیه‌وتحلیل آن‌ها اقدام نماید. روش: در این مطالعه، برای جمع‌آوری نظریه‌ها از روش مرور نظام‌مند استفاده شده است. جامعۀ آماری پژوهش، کلیه منابع فارسی و لاتین مرتبط با موضوع است که بدون محدودیت زمانی در پایگاه‌های علمی معتبر انتشار یافته‌اند. از میان 1152 پژوهش بررسی شده نهایتاً 29 نظریه معتبر استخراج شد. سپس، بر اساس مطالعات گذشته، سه متغیر «ساختار نظریه»، «سطح تحلیل نظریه» و «مقوله‌بندی‌های ارائه شده» مبنای انجام تحلیل فرانظریه قرار گرفتند. یافته ­ها: اکثر نظریه‌های نیازهای بنیادین انسان از ساختار مجموعه نیازهای مستقل پیروی می‌کنند، سه نیاز «لذت‌جویی»، «حفظ بقاء» و «تعلق» تاکنون به عنوان نیاز ریشه‌ای در سه نظریه متفاوت مطرح و مدل سلسله‌مراتبی جز در نظریات مازلو در نظریه دیگری تکرار نشده است و چهار نظریه قائل به وجود ارتباطاتی بین مولفه‌های ذکر شده هستند. سطح تحلیل نیازهای روانی، وجه مشترک همه نظریه‌ها است و نهایتاً این‌که کمتر از یک‌سوم نظریه‌ها اقدام به مقوله‌بندی نیازها نموده‌اند. نتیجه‌گیری: هریک از نظریه‌های نیازهای روانشناختی ساختار منحصربه‌فرد خود را دارند. بکارگیری این‌ نظریه‌ها برای حل مسائل مختلف در داخل و خارج از حوزه روانشناسی، مستلزم درک شباهت‌ها و تفاوت‌های ساختاری این نظریه‌ها و نیازهای مطرح شده در هریک از آن‌ها است. LA eng UL http://psychologicalscience.ir/article-1-995-fa.html M3 10.52547/JPS.20.103.979 ER -