TY - JOUR JF - Journal-of-Psychological-Science JO - Journal of Psychological Science VL - 20 IS - 103 PY - 2021 Y1 - 2021/10/01 TI - Analysis of the human basic psychological needs’ theories: A meta-theory approach TT - واکاوی نظریه‌های نیازهای روانشناختی بنیادین انسان: یک رویکرد فرانظری N2 - زمینه: نظریه‌های نیازهای روانشناختی بنیادین انسان، یکی از پاسخ‌های محققین به چرایی رفتارهای بشر بوده است و امروزه بیش از آنکه شاهد ظهور نظریه جدیدی در باب نیازهای بنیادین انسان باشیم، شاهد بکارگیری روزافزون این نظریه‌ها در سایر حوزه‌ها هستیم؛ با این‌حال عدم جامعیت در مرور و بررسی تحلیلی این نظریه‌ها همواره خلاء اساسی در تحقیقات گذشته بوده است. هدف: پژوهش حاضر می‌کوشد تا در گام نخست نظریه‌های نیازهای روانشناختی بنیادین را گرد‌آوری نموده و سپس با رویکردی فرانظری به تجزیه‌وتحلیل آن‌ها اقدام نماید. روش: در این مطالعه، برای جمع‌آوری نظریه‌ها از روش مرور نظام‌مند استفاده شده است. جامعۀ آماری پژوهش، کلیه منابع فارسی و لاتین مرتبط با موضوع است که بدون محدودیت زمانی در پایگاه‌های علمی معتبر انتشار یافته‌اند. از میان 1152 پژوهش بررسی شده نهایتاً 29 نظریه معتبر استخراج شد. سپس، بر اساس مطالعات گذشته، سه متغیر «ساختار نظریه»، «سطح تحلیل نظریه» و «مقوله‌بندی‌های ارائه شده» مبنای انجام تحلیل فرانظریه قرار گرفتند. یافته ­ها: اکثر نظریه‌های نیازهای بنیادین انسان از ساختار مجموعه نیازهای مستقل پیروی می‌کنند، سه نیاز «لذت‌جویی»، «حفظ بقاء» و «تعلق» تاکنون به عنوان نیاز ریشه‌ای در سه نظریه متفاوت مطرح و مدل سلسله‌مراتبی جز در نظریات مازلو در نظریه دیگری تکرار نشده است و چهار نظریه قائل به وجود ارتباطاتی بین مولفه‌های ذکر شده هستند. سطح تحلیل نیازهای روانی، وجه مشترک همه نظریه‌ها است و نهایتاً این‌که کمتر از یک‌سوم نظریه‌ها اقدام به مقوله‌بندی نیازها نموده‌اند. نتیجه‌گیری: هریک از نظریه‌های نیازهای روانشناختی ساختار منحصربه‌فرد خود را دارند. بکارگیری این‌ نظریه‌ها برای حل مسائل مختلف در داخل و خارج از حوزه روانشناسی، مستلزم درک شباهت‌ها و تفاوت‌های ساختاری این نظریه‌ها و نیازهای مطرح شده در هریک از آن‌ها است. SP - 979 EP - 998 AU - Sohrabi, babak AU - Yazdani, Hamidreza AU - Rajabzade, Ali AU - Mahjoub, Hamed AD - University of tehran KW - Need KW - Psychological needs KW - Basic psychological needs KW - Human needs’ theory KW - Meta-theory UR - http://psychologicalscience.ir/article-1-995-fa.html DO - 10.52547/JPS.20.103.979 ER -