استادیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران. ، tanha_zahra1986@yahoo.com
چکیده: (790 مشاهده)
زمینه: در دهههای اخیر معرفتشناسی شخصی یا ماهیت دانش بشری با مفاهیمی مانند فراشناخت و نظریه ذهن که معتقد است مردم بر اساس باورهای ذهنی و نیّات درونی، افکار، احساسات و باورهای خود، رفتار دیگران را تفسیر میکنند، توسط روانشناسان مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. امّا در زمینه درک کودکان از ماهیت دانش و دانستن و تأثیر فراشناخت و نظریه ذهن بر معرفتشناسی آنان شکاف تحقیقاتی وجود دارد.
هدف: هدف از این مطالعه بررسی تأثیر فراشناخت بر معرفتشناسی شخصی و نقش میانجیگر نظریه ذهن یا همان بررسی نیّات درونی و درک علّت رفتار، ذهن، تفکر، باور و دانستن در دانشآموزان پایههای سوم تا ششم ابتدایی است.
روش: این مطالعه بر اساس هدف، بنیادی و ازنظر نحوه جمعآوری دادهها در حوزه مطالعات توصیفی از نوع همبستگی قرار دارد. نمونه مورد بررسی 303 (101 پسر و 202 دختر) دانشآموز دوره ابتدایی در پایههای سوم تا ششم شهر خرمآباد بودند که به روش نمونهگیری خوشهای مرحلهای انتخاب شدند و به پرسشنامه مهارتهای فراشناختی (اسپرلینگ و همکاران، 2001)؛ آزمون نظریه ذهن استرینمن (1994) و پرسشنامه معرفتشناسی شخصی کودکان (تنها و همکاران، 1396) پاسخ دادند. دادهها با استفاده از روش مدل معادلات ساختاری تجزیهوتحلیل شد.
یافتهها: بر اساس نتایج بهدستآمده، مدل پیشنهادی از برازش مناسب با دادهها برخوردار بود. بر این اساس، مسیر مستقیم فراشناخت بر نظریه ذهن و معرفتشناسی شخصی معنیدار بود (0/01 P<)، همچنین، مسیر مستقیم نظریه ذهن بر معرفتشناسی شخصی معنیدار بود
(01/0 P<). اثر غیرمستقیم فراشناخت بر معرفتشناسی شخصی از طریق نظریه ذهن نیز معنیدار بود (0/01P<).
نتیجهگیری: فراشناخت، نظریه ذهن و معرفتشناسی شخصی دارای نقاط تلاقی تئوریکی هستند، امّا لزوم پرداختن به مطالعات میدانی بیشتر ضمن روشنتر کردن ابعاد بیشتری از این ارتباط، میتواند در محیطهای آموزشی دارای کاربردهای عملیتر باشد.
شمارهی مقاله: 11
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1400/3/22 | پذیرش: 1401/4/28 | انتشار: 1401/10/19
بازنشر اطلاعات |
|
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |