آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
دوره 21، شماره 119 - ( زمستان 1401 (بهمن)، 1401 )
جلد 21 شماره 119 صفحات 2164-2145 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Delfan Beiranvand A, Rashid K, Yaghobi A, Kordnoghabi R. (2022). Redictors of adolescents' moral behavior based on moral attitude, moral identity, benefit and cost. Journal of Psychological Science. 21(119), : 2 doi:10.52547/JPS.21.119.2145
URL: http://psychologicalscience.ir/article-1-1719-fa.html
URL: http://psychologicalscience.ir/article-1-1719-fa.html
دلفان بیرانوند آرزو، رشید خسرو، یعقوبی ابوالقاسم، کردنوقابی رسول. پیش‌بینی کننده‌های رفتار اخلاقی نوجوانان بر اساس نگرش اخلاقی، هویت اخلاقی، سود و زیان مجله علوم روانشناختی 1401; 21 (119) :2164-2145 10.52547/JPS.21.119.2145
گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. ، khosrorashid@yahoo.com
چکیده: (1080 مشاهده)
زمینه: شناسایی عواملی که بتوانند وقوع رفتارهای اخلاقی را از سوی افراد تبیین کنند از سوی نظریه‌پردازان در پژوهش‌های گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است. بااین‌حال، پرداختن به این مسئله نیز مهم است که چرا رفتارهای اخلاقی از سوی افرادی که دارای هویت و نگرش اخلاقی هستند بروز نمی‌کند. آیا ممکن است عامل‌هایی دیگری مانند سود و زیان به‌عنوان پیامدهای انجام رفتارهای اخلاقی در موقعیت‌های گوناگون نقش داشته باشند؟
هدف: در این راستا، این پژوهش باهدف بررسی پیش‌بینی‌کننده‌های رفتار اخلاقی نوجوانان براساس هویت اخلاقی، نگرش اخلاقی، سود و زیان انجام شد.
روش: طرح این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان در سال تحصیلی 1400-1401 بود. اندازه نمونه شامل تعداد 928 نفر بودند که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و مقیاس‌های رفتار اخلاقی (دلفان بیرانوند و رشید، 1401)، هویت اخلاقی (آکینو و رید، 2002)، نگرش اخلاقی (دلفان بیرانوند و رشید، 1401)، و مقیاس سود و زیان (دلفان بیرانوند و رشید، 1401)، را تکمیل کردند. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس و رگرسیون گام‌به‌گام تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که رابطه متغیرهای هویت اخلاقی، نگرش اخلاقی، سود موقعیتی، و سود روانشناختی با رفتار اخلاقی مثبت و معنادار، و رابطه زیان موقعیتی و زیان روانشناختی با رفتار اخلاقی منفی و معنادار بودند. نتایج بیانگر آن است که متغیرهای سود موقعیتی، نگرش اخلاقی، زیان موقعیتی، و هویت اخلاقی به ترتیب مهمترین پیش‌بینی‌کننده‌های رفتار اخلاقی در میان نوجوانان بودند و این متغیرها در مجموع قادر به پیش‌بینی0/25 درصد از واریانس رفتار اخلاقی بودند (0/255 R=، 0/50 R2=).
نتیجه‌گیری: برپایه‌ی یافته‌های پژوهش می‌توان گفت میزان سود و زیانی که انجام دادنِ رفتارهای اخلاقی در یک موقعیت برای افراد دارد می‌تواند در مقایسه با هویت و نگرش اخلاقی نقش بیش‌تری در پیش‌بینی رفتارهای اخلاقی داشته باشد. زمانی که انجام دادن رفتارهای اخلاقی با سود موقعیتی بیش‌تر و با زیان موقعیتی کم‌تر همراه باشند، با احتمال بیش‌تری روی خواهند داد. نتایج این پژوهش دارای تلویحات مهمی برای همه سازمان‌هاست.
هدف: در این راستا، این پژوهش باهدف بررسی پیش‌بینی‌کننده‌های رفتار اخلاقی نوجوانان براساس هویت اخلاقی، نگرش اخلاقی، سود و زیان انجام شد.
روش: طرح این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان در سال تحصیلی 1400-1401 بود. اندازه نمونه شامل تعداد 928 نفر بودند که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و مقیاس‌های رفتار اخلاقی (دلفان بیرانوند و رشید، 1401)، هویت اخلاقی (آکینو و رید، 2002)، نگرش اخلاقی (دلفان بیرانوند و رشید، 1401)، و مقیاس سود و زیان (دلفان بیرانوند و رشید، 1401)، را تکمیل کردند. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس و رگرسیون گام‌به‌گام تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که رابطه متغیرهای هویت اخلاقی، نگرش اخلاقی، سود موقعیتی، و سود روانشناختی با رفتار اخلاقی مثبت و معنادار، و رابطه زیان موقعیتی و زیان روانشناختی با رفتار اخلاقی منفی و معنادار بودند. نتایج بیانگر آن است که متغیرهای سود موقعیتی، نگرش اخلاقی، زیان موقعیتی، و هویت اخلاقی به ترتیب مهمترین پیش‌بینی‌کننده‌های رفتار اخلاقی در میان نوجوانان بودند و این متغیرها در مجموع قادر به پیش‌بینی0/25 درصد از واریانس رفتار اخلاقی بودند (0/255 R=، 0/50 R2=).
نتیجه‌گیری: برپایه‌ی یافته‌های پژوهش می‌توان گفت میزان سود و زیانی که انجام دادنِ رفتارهای اخلاقی در یک موقعیت برای افراد دارد می‌تواند در مقایسه با هویت و نگرش اخلاقی نقش بیش‌تری در پیش‌بینی رفتارهای اخلاقی داشته باشد. زمانی که انجام دادن رفتارهای اخلاقی با سود موقعیتی بیش‌تر و با زیان موقعیتی کم‌تر همراه باشند، با احتمال بیش‌تری روی خواهند داد. نتایج این پژوهش دارای تلویحات مهمی برای همه سازمان‌هاست.
شماره‌ی مقاله: 2
واژه‌های کلیدی: رفتار اخلاقی، هویت اخلاقی، نگرش اخلاقی، سود روانشناختی، سود موقعیتی، زیان روانشناختی، زیان موقعیتی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |
This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0)