ارائه مدل ساختاری کیفیت زندگی بر اساس استرس ادراک‌ شده با نقش میانجی‌گری ویژگی‌های شخصیتی در زنان مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی

شاهجویی, یاسمن; تیزدست, طاهر; زربخش, محمدرضا

پیام خود را بنویسید

ارسال به ایمیل

دوره 23، شماره 144 - ( زمستان 1403(اسفند)، 1403 ) جلد 23 شماره 144 صفحات 140-123 | برگشت به فهرست نسخه ها

Mendeley

Zotero

RefWorks

Shahjoei Y, Tizdast T, Zarbakhsh M. (2025). Structural model of quality of life based on perceived stress with the mediating role of personality traits in women with premenstrual syndrome. Journal of Psychological Science. 23(144), 123-140.
URL: http://psychologicalscience.ir/article-1-1775-fa.html

شاهجویی یاسمن، تیزدست طاهر، زربخش محمدرضا. ارائه مدل ساختاری کیفیت زندگی بر اساس استرس ادراک‌ شده با نقش میانجی‌گری ویژگی‌های شخصیتی در زنان مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی مجله علوم روانشناختی 1403; 23 (144) :140-123

URL: http://psychologicalscience.ir/article-1-1775-fa.html

ارائه مدل ساختاری کیفیت زندگی بر اساس استرس ادراک‌ شده با نقش میانجی‌گری ویژگی‌های شخصیتی در زنان مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی

یاسمن شاهجویی

، طاهر تیزدست^*

، محمدرضا زربخش

استادیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران. ، tahertiizdast@yahoo.com

چکیده: (1096 مشاهده)

زمینه: شواهد پژوهشی حاکی از آن است که زنان مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی از کیفیت زندگی مطلوبی برخوردار نیستند و عوامل متعددی را به عنوان پیش ‌بینی ‌کننده‌ های این امر عنوان می‌ کنند. در مورد نقش استرس ادراک ‌شده و ویژگی‌ های شخصیتی در کیفیت زندگی این زنان، خلاء پژوهشی وجود دارد، ازاین رو پرداختن به متغیرهای مذکور در قالب یک مدل ساختاری بر روی زنان مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی ضروری به نظر می‌ رسد.
هدف: هدف از انجام این پژوهش، ارائه مدل ساختاری کیفیت زندگی بر اساس استرس ادراک‌ شده با نقش میانجی‌ گری ویژگی‌ های شخصیتی در زنان مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی بود.
روش: روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی از نوع مدل‌ سازی معادلات ساختاری بود. جامعۀ آماری این پژوهش شامل تمامی زنان مراجعهکننده به کلینیک‌ های مشاوره و خدمات روانشناختی، مراکز بهداشت و مطب‌ های متخصصان زنان و زایمان با تشخیص ابتلا به سندروم پیش از قاعدگی در مناطق غرب شهر تهران در بازۀ زمانی دی‌ماه تا اسفندماه سال 1400 بود. از بین زنان جامعۀ آماری، با روش نمونه ‌گیری در دسترس، تعداد 419 نفر انتخاب شدند. ابزارهای جمع ‌آوری اطلاعات در این پژوهش شامل پرسشنامه ‌های سندروم پیش از قاعدگی (استاینر و همکاران، 2003)، استرس ادراک ‌شده (کوهن و همکاران، 1983)، کیفیت زندگی (ویر و شربورن، 1992) و فرم کوتاه آزمون 5 عاملی نئو (کاستا و مک‌ کری، 1992) بود. برای تحلیل داده‌ های پژوهش از روش‌ های همبستگی پیرسون و مدل ‌یابی معادلات ساختاری به کمک نرم ‌افزارهای SPSS_V25 و AMOS_V24 استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد رابطۀ روان ‌رنجوری با استرس ادراک‌ شده، مثبت و با کیفیت زندگی، منفی و معنی‌داری بود، اما سایر ویژگی‌ های شخصیتی با مؤلفه ‌های استرس ادراک‌ شده، رابطه منفی و با مؤلفه‌ های کیفیت زندگی، رابطۀ مثبت و معنی ‌داری داشتند (01/0 >P). هم‎‌چنین اثر استرس ادراک شده بر کیفیت زندگی، منفی و معنادار بود (01/0 >P). علاوه بر این، از بین صفات شخصیتی، اثر ضریب مسیر بین وظیفه ‌شناسی، توافق‌پذیری و برون‎ گرایی بر کیفیت زندگی و روان‌رنجوری بر کیفیت زندگی منفی و معنی‌ داری بود (01/0 >(P. افزون بر آن، ضریب مسیر غیرمستقیم بین استرس ادراک شده با کیفیت زندگی از طریق وظیفه شناسی، روان رنجوری و برون‌گرایی نیز منفی و معنادار بود.
نتیجه گیری: با توجه به یافته ‌های این پژوهش می ‌توان گفت که مدل کیفیت زندگی زنان دارای سندروم پیش از قاعدگی از برازش مطلوبی برخوردار است، ازاین رو آگاهی متخصصان حوزه‌ های روانشناسی، مشاوره و سلامت از این مدل می ‌تواند در جهت ارتقای کیفیت زندگی این دسته زنان بسیار مؤثر و کمک کننده باشد.

واژه‌های کلیدی: کیفیت زندگی، استرس ادراک شده، ویژگی‌های شخصیتی، زنان مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی

متن کامل [PDF 1545 kb] (586 دریافت)

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/5/1 | پذیرش: 1401/7/5 | انتشار: 1403/12/1

فهرست منابع

1. Alijani, M., Roshan Chesli, R., & Mehrinejad, S. A. (2023). Structural model of premenstrual syndrome based on marital satisfaction and personality traits with the mediating role of early maladaptive schemas. Journal of Research in Behavioural Sciences, 20(4), 693-706. [Persian] [DOI:10.52547/rbs.20.4.10]

2. Arslantaş, H., Abacigil, F., & Çinakli, Ş (2018). Relationship between premenstrual syndrome and basic personality traits: a cross-sectional study. Sao Paulo Medical Journal, 136(3), 339-345.‌ [DOI:10.1590/1516-3180.2018.0061240418] [PMID] []

3. Bakhshandeh Nanekaran M, Gharibi L, Mousavi S M. (2024). Modeling symptoms of premenstrual syndrome based on perceived stress: The mediating role of emotion regulation and sleep quality in students. Rooyesh. 12(11), 203-214. [Persian] http://frooyesh.ir/article-1-4721-fa.html

4. Bull, J. R., Rowland, S. P., Scherwitzl, E. B., Scherwitzl, R., Danielsson, K. G., & Harper, J. (2019). Real-world menstrual cycle characteristics of more than 600,000 menstrual cycles. NPJ digital medicine, 2(1), 83-88. [DOI:10.1038/s41746-019-0152-7] [PMID] []

5. Cai, L., He, J., Wu, Y., & Jia, X. (2023). The relationship between big five personality and quality of life of people with disabilities: The mediating effect of social support. Frontiers in psychology, 13, 1061455. [DOI:10.3389/fpsyg.2022.1061455] [PMID] []

6. Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of health and social behavior, 385-396.‌ [DOI:10.2307/2136404] [PMID]

7. Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1989). NEO five-factor inventory (NEO-FFI). Odessa, FL: Psychological Assessment Resources, 3. https://www.highriskdepression.org/forms/NEO%20Five%20Factor%20Personality%20Inventory.pdf

8. Costa Jr, P. T., & McCrae, R. R. (1995). Domains and facets: Hierarchical personality assessment using the Revised NEO Personality Inventory. Journal of personality assessment, 64(1), 21-50.‌ [DOI:10.1207/s15327752jpa6401_2] [PMID]

9. Dashti, A., Zargar, Y., Davoudi, I., & Arshadi, N. (2023). Relationship between Mindfulness, Difficulties in Emotion Regulation, Self-Silencing and Perceived Stress with Premenstrual Syndrome: A Structural Equation Modeling Approach. Journal of Clinical Psychology, 15(1), 27-37. [Persian] [DOI:10.22075/jcp.2023.27545.2467]

10. Farshchian, F., Davarinejad, O., & Brand, S. (2019). Drug-induced psychotic disorder after administration of Vitex agnus castus (chasteberry) medication to treat premenstrual syndrome: a case report. Archives of Clinical Psychiatry (São Paulo), 46(3), 80-80.‌ [DOI:10.1590/0101-60830000000198]

11. Hahn, E., Johnson, W., & Spinath, F. M. (2013). Beyond the heritability of life satisfaction-The roles of personality and twin-specific influences. Journal of Research in Personality, 47(6), 757-767. [DOI:10.1016/j.jrp.2013.07.003]

13. Hamidi, F (2015). Investigating The Relationship Between Teachers' Mindfulness And Personality Traits With Their Educational Optimism.. Family And Research Quarterly, 12(4): p. 40-57. [Persian] https://qjfr.ir/article-1-40-fa.html

14. Hasanzadeh Namin F, Peymani J, Ranjbaripoor T, Abolmaali Alhoseini K. (2019). Predictive model of psychological well-being based on resilience considering the mediating role of perceived stress. Journal of Psychological Science. 18(77), 569-578. [Persian] http://psychologicalscience.ir/article-1-446-fa.html

15. Hassinger, A. B., Wald, E. L., & Goodman, D. M. (2014). Early postoperative fluid overload precedes acute kidney injury and is associated with higher morbidity in pediatric cardiac surgery patients. Pediatric Critical Care Medicine, 15(2), 131-138.‌ [DOI:10.1097/PCC.0000000000000043] [PMID]

16. Haukedal, C. L., Lyxell, B., & Wie, O. B. (2020). Health-related quality of life with cochlear implants: the children's perspective. Ear and hearing, 41(2), 330-343.‌ [DOI:10.1097/AUD.0000000000000761] [PMID]

17. Hofmeister, S., & Bodden, S. (2016). Premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder. American family physician, 94(3), 236-240.‌ https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2016/0801/p236.html

18. Hou, L., & Zhou, R. (2021). Patterns of premenstrual syndrome and depression symptoms in Chinese female university students: Results of a latent profile analysis. Journal of affective disorders, 293, 64-70. [DOI:10.1016/j.jad.2021.06.017] [PMID]

19. Itriyeva, K. (2022). Premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder in adolescents. Current problems in pediatric and adolescent health care, 52(5), 101187.‌ [DOI:10.1016/j.cppeds.2022.101187] [PMID]

20. Jafarnejad, F., Shakeri, Z., Najaf Najafi, M., & Salehi Fadardi, J. (2013). Evaluation the Relationship between Stress and the Risk of Premenstrual Syndrome. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 16(76), 11-18. [Persian] [DOI:10.22038/ijogi.2013.2048]

21. Jöresokog, K. G., & Sörbom, D. (1993). Structural Equation Modeling with the SIMPLIS Command Language LISREL 8 User's Reference Guide. PRELIS2 User's Reference Guide, Scientific Software International, Chicago.

22. Joshanloo, M., & Afshari, S. (2011). Big five personality traits and self-esteem as predictors of life satisfaction in Iranian Muslim university students. Journal of Happiness Studies, 12, 105-113. [DOI:10.1007/s10902-009-9177-y]

23. Jung, S. J., Roberts, A. L., Chocano-Bedoya, P., Whitcomb, B. W., Missmer, S. A., Manson, J. E., ... & Koenen, K. C. (2019). Posttraumatic stress disorder and development of premenstrual syndrome in a longitudinal cohort of women. Archives of women's mental health, 22, 535-539. [DOI:10.1007/s00737-018-0916-0] [PMID]

24. Kline, R. B. (2023). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.‌

25. Lavner, J. A., & Bradbury, T. N. (2017). Protecting relationships from stress. Current Opinion in Psychology, 13, 11-14.‌ [DOI:10.1016/j.copsyc.2016.03.003] [PMID]

26. Lazarus, R. S. (1996). The role of coping in the emotions and how coping changes over the life course. In Handbook of emotion, adult development, and aging (pp. 289-306). Academic Press. [DOI:10.1016/B978-012464995-8/50017-0]

27. Liu, P., Wei, Y., Fan, Y., Li, R., Liu, Y., Wang, G., ... & Qin, W. (2018). Altered brain structure in women with premenstrual syndrome. Journal of affective disorders, 229, 239-246. [DOI:10.1016/j.jad.2017.12.075] [PMID]

28. Liu, Q., Wang, Y., Van Heck, C. H., & Qiao, W. (2017). Stress reactivity and emotion in premenstrual syndrome. Neuropsychiatric disease and treatment, 1597-1602. [DOI:10.2147/NDT.S132001] [PMID] []

29. MamSharifi, P., Akbari Bejandi, N., & Asadi, N. (2020). Internet addiction prediction modeling based on quality of life and life satisfaction: the mediating role of stress coping strategies. Journal of psychologicalscience, 19(89), 541-551. [Persian] http://psychologicalscience.ir/article-1-689-en.html

30. Montazeri A, Goshtasebi A, Vahdaninia M.S. (2006). The Short Form Health Survey (SF-36): translation and validation study of the Iranian version. Payesh 2006; 5 (1), 49-56. [Persian] http://payeshjournal.ir/article-1-756-fa.html

31. Morishita, C., Inoue, T., Honyashiki, M., Ono, M., Iwata, Y., Tanabe, H., ... & Masuya, J. (2022). Roles of childhood maltreatment, personality traits, and life stress in the prediction of severe premenstrual symptoms. Bio psychosocial medicine, 16(1), 11.‌ [DOI:10.1186/s13030-022-00240-7] [PMID] []

33. ‌Parav M, Pouyamanesh J, Bazzazian S, Babakhani V. (2023). Comparison of stress management training using cognitive-behavioral and mindfulness methods on anxiety and premenstrual boredom syndromes in high school girls. Journal of Psychological Science. 22(132), 2599-2617. [Persian] [DOI:10.52547/JPS.22.132.2599]

34. Pereira-Morales, A. J., Adan, A., Lopez-Leon, S., & Forero, D. A. (2018). Personality traits and health-related quality of life: the mediator role of coping strategies and psychological distress. Annals of general psychiatry, 17(1), 1-9.‌ [DOI:10.1186/s12991-018-0196-0] [PMID] []

35. Randall, A. K., & Bodenmann, G. (2017). Stress and its associations with relationship satisfaction. Current opinion in psychology, 13, 96-106. [DOI:10.1016/j.copsyc.2016.05.010] [PMID]

36. Rapkin, A. J., & Winer, S. A. (2009). Premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder: quality of life and burden of illness. Expert review of pharmacoeconomics & outcomes research, 9(2), 157-170.‌ [DOI:10.1586/erp.09.14] [PMID]

37. Ringwald, W. R., Nielsen, S. R., Mostajabi, J., Vize, C. E., van den Berg, T., Manuck, S. B., ... & Wright, A. G. (2024). Characterizing stress processes by linking big five personality states, traits, and day-to-day stressors. Journal of Research in Personality, 110, 104487. [DOI:10.1016/j.jrp.2024.104487] [PMID]

38. Sahin, S., Ozdemir, K., & Unsal, A. (2014). Evaluation of premenstrual syndrome and quality of life in university students. J Pak Med Assoc, 64(8), 915-22.‌ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25252518/

39. Sedighi F, Dokanei fard F, Rezakhani S D. (2020). Structural model of marital satisfaction based on personality traits and attachment styles mediated by coping strategies. Journal of Psychological Science. 19(95), 1475-1486. [Persian] http://psychologicalscience.ir/article-1-812-fa.html

40. Safaei, M., & Shokri, O. (2014). Assessing Stress in Cancer Patients: Factorial Validity of the Perceived Stress Scale in Iran. Iranian Journal of Psychiatric Nursing (IJPN), 2 (1), 13-22. [Persian] http://ijpn.ir/article-1-283-fa.html

41. Siahbazi, S., Hariri, FZ., Montazeri, A., Moghaddam Banaem, L (2011). Translation and psychometric properties of the Iranian version of the Premenstrual Symptoms Screening Tool (PSST). Payesh, 10(4), 421-427. [Persian] http://payeshjournal.ir/article-1-495-fa.html

42. Steiner, M., Macdougall, M., & Brown, E. (2003). The premenstrual symptoms screening tool (PSST) for clinicians. Archives of women's mental health, 6, 203-209. [DOI:10.1007/s00737-003-0018-4] [PMID]

43. Sut, H. K., & Mestogullari, E. (2016). Effect of premenstrual syndrome on work-related quality of life in Turkish nurses. Safety and health at work, 7(1), 78-82.‌ [DOI:10.1016/j.shaw.2015.09.001] [PMID] []

44. Takeda, T., & Shiina, M. (2018). Effect of an educational program on adolescent premenstrual syndrome: lessons from the great East Japan earthquake. Adolescent Health, Medicine and Therapeutics, 95-101.‌ [DOI:10.2147/AHMT.S169944] [PMID] []

45. Tavakouli Kohjehri M, Kahrazei F. (2017). Relationship of Personality Traits With Quality of Life in Spouses of Patients With Physical Disabilities. Jrehab, 18 (2), 132-141. [Persian] http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-1819-fa.html [DOI:10.21859/jrehab-1802130]

46. Wagner, A. K., Wyss, K., Gandek, B., Kilima, P. M., Lorenz, S., & Whiting, D. (1999). A Kiswahili version of the SF-36 Health Survey for use in Tanzania: translation and tests of scaling assumptions. Quality of Life Research, 8, 101-110.‌ [DOI:10.1023/A:1026441415079] [PMID]

47. Ware Jr, J. E., & Sherbourne, C. D. (1992). The MOS 36-item short-form health survey (SF-36): I. Conceptual framework and item selection. Medical care, 473-483. http://www.jstor.org/stable/3765916 [DOI:10.1097/00005650-199206000-00002] [PMID]

48. Zarei, Z., & Bazzazian, S. (2015). The relationship between premenstrual syndrome disorder, stress and quality of life in female students. Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 2(4), 49-58. [Persian] http://ijpn.ir/article-1-467-fa.html