آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
دوره 23، شماره 140 - ( پاییز 1403(آبان)، 1403 )
جلد 23 شماره 140 صفحات 252-237 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Zanganeh Asadabadi N, Yazdakhasi A, Akbari A. (2024). Presenting a participatory leadership model based on psychological concepts in the education system. Journal of Psychological Science. 23(140), 237-252.
URL: http://psychologicalscience.ir/article-1-2193-fa.html
URL: http://psychologicalscience.ir/article-1-2193-fa.html
زنگنه اسدآبادی نجمه، یزدخواستی علی، اکبری احمد، فلاح مهنه تورج. ارائه مدل هدایت مشارکتی بر اساس مفاهیم روانشناختی در نظام آموزش و پرورش مجله علوم روانشناختی 1403; 23 (140) :252-237
دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه کاشان، اصفهان، ایران. ، yazdkhasty@kashanu.ac.ir
چکیده: (702 مشاهده)
زمینه: با بررسی های انجام شده در زمینه آموزش و پرورش و مطالعات منتشر شده در این زمینه، نشان داده شد که مدل هدایت مشارکتی بر اساس مفاهیم روانشناختی در نظام آموزش و پرورش وجود ندارد.
هدف: هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل رهبری توزیعی در نظام آموزش و پرورش شهر مشهد بود.
روش: تحقیق حاضر به روش کیفی از نوع اکتشافی و از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. همچنین این پژوهش از نوع توصیفی استبود که به صورت کاربردی انجام شد. جامعه آماری پژوهش، معاونان و مدیران مدارس خراسان رضوی بودند که به روش نمونه گیری هدفمند از آن ها نمونه گیری شد. بـا استفاده از مصاحبه نیمهساختاریافته اطلاعات مورد نیاز در جهت شناسایی ابعاد و مؤلفه های رهبری توزیعی تا حد اشباع از بین جامعه مورد بررسی تعداد 27 نمونه انتخاب شد و به گردآوری اطلاعات گردآوری شده و سپس با استفاده از نرم افزار اطلس تی.آی و روش کدگذاری، اطلاعات تحلیل خواهد شد. برای گردآوری داده ها از هر دو روش کتابخانه ای، میدانی و مصاحبه استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق بود.
یافته ها: نتایج نشان داد که پنج دسته عامل به عنوان عوامل مهم در رهبری توزیعی در نظام آموزش و پرورش شهر مشهد دخیلی هستند. باتوجه به شناسایی عوامل پیشنهادی ارائه شد که امید است با انجام آن ها نظام آموزش و پرورش شهر مشهد و به تقلید از آن سایر استان ها پویایی خود را گسترده تر کنند و به اهداف و چشم انداز خود در راستای اهداف سازمان آموزش پرورش دست پیدا کنند.
نتیجه‌گیری: دسته اول از عوامل با عنوان چشم انداز و مأموریت نام گذاری شدند که شامل دو مقوله فرعی با عنوان اهداف روش و پذیرش اهداف بود. منظور از اهداف روش؛ تعیین و تنظیم اهداف روشن و شفاف؛ تعیین اهداف متناسب با شرایط؛ تعیین اهداف چالش برانگیز؛ تعیین اهداف قابل دستیابی؛ تقسیم اهداف کلان به اهداف جزیی و قابل حصول؛ اولویت بندی کردن اهداف بود. منظور از پذیرش اهداف مواردی همچون؛ ارائه بازخورد در مسیر دستیابی به اهداف، ایجاد تعهد و انگیزه در کارکنان برای رسیدن به اهداف، ایجاد درک و فهم اعضای در مورد اهداف، ایجاد رضایت درونی و بیرونی برای رسیدن به اهداف، همسوسازی هدف های کارکنان با اهداف سازمان، راستایی اهداف آموزش و پرورش با اهداف جامعه، همسویی ارزش های سازمانی و فردی و وجود طرح و برنامه واقع بینانه و اصولی بود. معجونی و همکاران (1401)؛ جانبو و هاندی (2020) به اهمیت داشتن اهداف و چشمانداز در پژوهشهای خود اشاره داشتهاند. اولین گام در موفقیت یک سازمان پیدا کردن اهداف مناسب سازمانی است.
هدف: هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل رهبری توزیعی در نظام آموزش و پرورش شهر مشهد بود.
روش: تحقیق حاضر به روش کیفی از نوع اکتشافی و از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. همچنین این پژوهش از نوع توصیفی استبود که به صورت کاربردی انجام شد. جامعه آماری پژوهش، معاونان و مدیران مدارس خراسان رضوی بودند که به روش نمونه گیری هدفمند از آن ها نمونه گیری شد. بـا استفاده از مصاحبه نیمهساختاریافته اطلاعات مورد نیاز در جهت شناسایی ابعاد و مؤلفه های رهبری توزیعی تا حد اشباع از بین جامعه مورد بررسی تعداد 27 نمونه انتخاب شد و به گردآوری اطلاعات گردآوری شده و سپس با استفاده از نرم افزار اطلس تی.آی و روش کدگذاری، اطلاعات تحلیل خواهد شد. برای گردآوری داده ها از هر دو روش کتابخانه ای، میدانی و مصاحبه استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق بود.
یافته ها: نتایج نشان داد که پنج دسته عامل به عنوان عوامل مهم در رهبری توزیعی در نظام آموزش و پرورش شهر مشهد دخیلی هستند. باتوجه به شناسایی عوامل پیشنهادی ارائه شد که امید است با انجام آن ها نظام آموزش و پرورش شهر مشهد و به تقلید از آن سایر استان ها پویایی خود را گسترده تر کنند و به اهداف و چشم انداز خود در راستای اهداف سازمان آموزش پرورش دست پیدا کنند.
نتیجه‌گیری: دسته اول از عوامل با عنوان چشم انداز و مأموریت نام گذاری شدند که شامل دو مقوله فرعی با عنوان اهداف روش و پذیرش اهداف بود. منظور از اهداف روش؛ تعیین و تنظیم اهداف روشن و شفاف؛ تعیین اهداف متناسب با شرایط؛ تعیین اهداف چالش برانگیز؛ تعیین اهداف قابل دستیابی؛ تقسیم اهداف کلان به اهداف جزیی و قابل حصول؛ اولویت بندی کردن اهداف بود. منظور از پذیرش اهداف مواردی همچون؛ ارائه بازخورد در مسیر دستیابی به اهداف، ایجاد تعهد و انگیزه در کارکنان برای رسیدن به اهداف، ایجاد درک و فهم اعضای در مورد اهداف، ایجاد رضایت درونی و بیرونی برای رسیدن به اهداف، همسوسازی هدف های کارکنان با اهداف سازمان، راستایی اهداف آموزش و پرورش با اهداف جامعه، همسویی ارزش های سازمانی و فردی و وجود طرح و برنامه واقع بینانه و اصولی بود. معجونی و همکاران (1401)؛ جانبو و هاندی (2020) به اهمیت داشتن اهداف و چشمانداز در پژوهشهای خود اشاره داشتهاند. اولین گام در موفقیت یک سازمان پیدا کردن اهداف مناسب سازمانی است.
فهرست منابع
1. ترشیزی فاروجی، هادی؛ زیرک، مهدی؛ مومنی مهموئی، حسین؛ حسین‌زاده، علی. (1399). طراحی مدل رهبری توزیعی در نظام آموزش عالی با روش داده بنیاد (مورد مطالعه: دانشگاه فردوسی مشهد). فصلنامه توسعه آموزش جندی شاپور اهواز، 11(2)، 241-250
2. حیدری، مرضیه. (1401). نقش میانجی همکاری حرفه‌ای و تعهد سازمانی در رابطه بین رهبری توزیعی و رضایت شغلی معلمان. فصلنامه مطالعات مدیریت و رهبری در سازمان های آموزشی، 2(4).
3. https://doi:10.30495/mlseo.2023.698780
4. دهقانی‌پور، فروغ؛ حسینقلی‌زاده، رضوان؛ جاویدی کلاته جعفرآبادی، طاهره. (1399). بسترهای استقرار الگوی رهبری توزیعی در مدارس ابتدایی. مدیریت مدرسه، 8(3).
5. https://doi:10.30495/mlseo.2023.698780
6. زاهدبابلان، عادل؛ عابدی‌نیا، افشین؛ تقوی قره‌بلاغ، حسین؛ قربانزاده طولارود پایین، پدرام. (1401). الگو‌سازی تأثیر رهبری تحول‌آفرین بر خودکارآمدی معلمان با میانجی‌گری فرهنگ مدرسه. نوآوری‌های آموزشی، 21(2)، 49-66.
7. https://doi:10.22034/jei.2022.297909.2049
8. معجونی، حسین؛ اردلان، محمدرضا؛ قنبری، سیروس؛ افضلی، افشین. (1401). رابطه‌ی رهبری توزیعی با تعالی سازمانی مدارس با نقش میانجی توانمندسازی ساختاری و روانشناختی در معلّمان. جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، 8(1)، 41-56.
9. https://doi:10.22034/ijes.2021.531456.1064
10. میرشکاری، مهتاب؛ مقیمی، مهدی. (1401). واکاوی شاخص‌های لازم برای تعامل ضابطان دادگستری با سایر قوا در تحقیقات مقدماتی. فصلنامه علمی فقه و حقوق نوین، 3(10)، 22-40.
11. https://doi:10.22034/jml.2022.25332
12. نیازی، محسن؛ رحمانی، غلام‌عباس. (1401). پژوهش و توسعه آموزش و پرورش. رویکرد فلسفه در مدارس و سازمان‌ها، 1(2)، 15-25.
13. https://doi:10.22034/esbam.2023.386459.1007
14. Alshehri, K. (2022). Distributed leadership among school principals in the eastern region and its relationship to teachers' job satisfaction. Journal of Language and Linguistic Studies, 18(1), 909-930. https://doi:10.30495/mlseo.2023.698780
15. Anwer, S. A., Mohammad, A. J., Abdulrahman, B. S., Qader, K. S., Jamil, D. A., Gardi, B., & Khalid, K. (2022). Leading Project teams: The role of leadership styles in dynamic work environment. https://doi:10.22034/ijes.2021.531456.1064 [DOI:10.22161/ijels.76.4]
16. Atasoy, R. (2023). Sustainability of the School Leadership in the Digital Era Under the Shadow of Crisis. In Leadership and Workplace Culture in the Digital Era (pp. 149-168). IGI Global. https://doi:10.22034/ijes.2021.531456.1064 [DOI:10.4018/978-1-6684-5864-8.ch010]
17. Bush, T., & Ng, A. Y. M. (2019). Distributed leadership and the Malaysia Education Blueprint: From prescription to partial school-based enactment in a highly centralised context. Journal of educational administration. https://doi:10.22034/ijes.2021.531456.1064 [DOI:10.1108/JEA-11-2018-0206]
18. Grant, C. P. (2011). The relationship between distributed leadership and principal's leadership effectiveness in North Carolina. North Carolina State University.
19. Hallinger, P., & Murphy, J. (1987). Organizational and Social Context and the Instructional Leadership Role of the School Principal. https://doi:10.22034/esbam.2023.386459.1007
20. Hashem, R. (2022). 'Al Faza'a'leadership: An implicit cultural barrier to distributed leadership in Jordanian public schools. Educational Management Administration & Leadership, 50(1), 26-42. https://doi:10.22034/esbam.2023.386459.1007 [DOI:10.1177/1741143220932580]
21. Hickey, N., Flaherty, A., & Mannix McNamara, P. (2022). Distributed leadership: A scoping review mapping current empirical research. Societies, 12(1), 15. https://doi:10.22034/ijes.2021.531456.1064 [DOI:10.3390/soc12010015]
22. Jambo, D., & Hongde, L. (2020). The Effect of Principal's Distributed Leadership Practice on Students' Academic Achievement: A Systematic Review of the Literature. International Journal of Higher Education, 9(1), 189-198. https://doi:10.30495/mlseo.2023.698780 [DOI:10.5430/ijhe.v9n1p189]
23. Larsson, P., & Löwstedt, J. (2023). Distributed school leadership: Making sense of the educational infrastructure. Educational Management Administration & Leadership, 51(1), 138-156. https://doi:10.30495/mlseo.2023.698780 [DOI:10.1177/1741143220973668]
24. Larsson, P., & Löwstedt, J. (2023). Distributed school leadership: Making sense of the educational infrastructure. Educational Management Administration & Leadership, 51(1), 138-156. https://doi:10.30495/mlseo.2023.698780 [DOI:10.1177/1741143220973668]
25. Li, L., & Liu, Y. (2022). An integrated model of principal transformational leadership and teacher leadership that is related to teacher self-efficacy and student academic performance. Asia Pacific Journal of Education, 42(4), 661-678. https://doi:10.30495/mlseo.2023.698780 [DOI:10.1080/02188791.2020.1806036]
26. Liu, Y., Bellibaş, M. Ş., & Gümüş, S. (2021). The effect of instructional leadership and distributed leadership on teacher self-efficacy and job satisfaction: Mediating roles of supportive school culture and teacher collaboration. Educational Management Administration & Leadership, 49(3), 430-453. https://doi:10.22034/esbam.2023.386459.1007 [DOI:10.1177/1741143220910438]
27. Lorentzen, A. C. R. (2022). Digital transformation as distributed leadership: Firing the change agent. Procedia Computer Science, 196, 245-254. [DOI:10.1016/j.procs.2021.12.011]
28. Louis, K. S., Mayrowetz, D., Smiley, M. & Murphy, J. (2009). The Role of Sensemaking and Trust in Developing Distributed Leadership. In A. Harris, Distributed Leadership (pp. 157-180). London: springer https://doi:10.22034/ijes.2021.531456.1064 [DOI:10.1007/978-1-4020-9737-9_9]
29. Murphy, G., & Brennan, T. (2022). Enacting distributed leadership in the republic of Ireland: Assessing primary school principals' developmental needs using constructive developmental theory. Educational Management Administration & Leadership, 17411432221086850. [DOI:10.1177/17411432221086850]
30. Rumeli, M. S., Rami, A. A. M., Wahat, N. W. A., & Samsudin, S. (2022). Distributive Leadership Roles for Primary School Teachers' Efficiency in New Norm: Focus Group Analysis. Asian Journal of University Education, 18(1), 217-230. https://doi:10.22034/esbam.2023.386459.1007 [DOI:10.24191/ajue.v18i1.17190]
31. Torres, D. G. (2019). Distributed leadership, professional collaboration, and teachers' job satisfaction in US schools. Teaching and Teacher Education, 79, 111-123. https://doi:10.22034/esbam.2023.386459.1007 [DOI:10.1016/j.tate.2018.12.001]
32. Weber, E. P. (1999). The question of accountability in historical perspective: From Jackson to contemporary grassroots ecosystem management. Administration & Society, 31(4), 451-494. https://doi:10.22034/esbam.2023.386459.1007 [DOI:10.1177/00953999922019201]
33. Woods, P. A., Bennett, N., Harvey, J. A. & Wise, C. (2004). Variabilities and Dualities in Distributed Leadership. Educational Management Administration & Leadership, 32(4) 439-457. [DOI:10.1177/1741143204046497]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |
This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0)