مدل سازی معادلات ساختاری رابطه توانمندی های منش با کیفیت روابط زناشویی: نقش میانجی گر خودشناسی انسجامی

صادقی, حنانه; شعاع کاظمی, مهرانگیز; محرمی, جعفر

doi:10.61186/jps.23.140.145

پیام خود را بنویسید

ارسال به ایمیل

دوره 23، شماره 140 - ( پاییز 1403(آبان)، 1403 ) جلد 23 شماره 140 صفحات 161-145 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.61186/jps.23.140.145

Mendeley

Zotero

RefWorks

Sadeghi H, Shoaa kazemi M, Moharami J. (2024). Structural equation modeling of the relationship between character strengths and marital relationship quality: The mediating role of integrative self-knowlege. Journal of Psychological Science. 23(140), 145-161. doi:10.61186/jps.23.140.145
URL: http://psychologicalscience.ir/article-1-2416-fa.html

صادقی حنانه، شعاع کاظمی مهرانگیز، محرمی جعفر. مدل سازی معادلات ساختاری رابطه توانمندی های منش با کیفیت روابط زناشویی: نقش میانجی گر خودشناسی انسجامی مجله علوم روانشناختی 1403; 23 (140) :161-145 10.61186/jps.23.140.145

URL: http://psychologicalscience.ir/article-1-2416-fa.html

مدل سازی معادلات ساختاری رابطه توانمندی های منش با کیفیت روابط زناشویی: نقش میانجی گر خودشناسی انسجامی

حنانه صادقی

، مهرانگیز شعاع کاظمی^*

، جعفر محرمی

دانشیار، گروه آموزشی مطالعات زنان و خانواده، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران. ، M.shkazemi@alzahra.ac.ir

چکیده: (926 مشاهده)

زمینه: ویژگی‌های شخصیتی یکی از مهمترین عوامل در حفظ و فروپاشی خانواده است. افرادی که رفتارهای سازگارانه دارند و می‌توانند هیجانات ناخوشایند و منفی خود را مدیریت کنند، روابط بهتری را تجربه می‌کنند. بنابراین لازم است نقش عوامل روانشناختی در کیفیت روابط زوجین مورد بررسی قرار گیرد.
هدف: پژوهش حاضر با هدف مدلسازی معادلات ساختاری رابطه توانمندی های منش با کیفیت روابط زناشویی با میانجی گری خودشناسی انسجامی صورت پذیرفت.
روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی که به روش مدل سازی معادلات ساختاری انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی زنان و مردان متأهل ساکن شهر تهران در سال 1402 تشکیل دادند. نمونه پزوهش 392 نفر بود که به‌صورت تصادفی خوشه ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های کیفیت روابط زوجین کوندی و همکاران (2016)، توانمندی های منش پترسون و سیگلمن (2004)، خودشناسی انسجامی قربانی و همکاران (2008) استفاده شد.
یافته ها: یافته‌ها نشان داد، مدل ساختاری رابطه توانمندی‌های منش با کیفیت روابط زناشویی با میانجی گری خودشناسی انسجامی با داده‌ها برازش دارد. همچنین توانمندی‌های منش و خودشناسی انسجامی بر کیفیت روابط زناشویی اثر مستقیم و مثبت دارند و توانمندی‌های منش با میانجی‌گری خودشناسی انسجامی بر کیفیت روابط زناشویی اثر غیرمستقیم دارد (001/0 ≥P، 174/0 =b). براساس نتایج به دست آمده، بهبود توانمندی های منش هم به‌صورت مستقیم و هم به‌صورت غیرمستقیم با اثرگذاری خودشناسی انسجامی، در افزایش کیفیت روابط زناشویی نقش مؤثری دارند.
نتیجه‌گیری: در نتیجه‌ی یافته‌های مطالعه‌ حاضر، درک مفهوم، ابعاد و عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی زناشویی واضح‌تر و می‌تواند مبنایی در راستای تصمیم‌گیری‌های راهبردی برای تحکیم خانواده فراهم آورد. همچنبن قادر است به ایجاد درک عمیق از مفهوم کیفیت زندگی زناشویی منجر شده و نظریه‌های موجود در این زمینه را تکمیل نماید.

واژه‌های کلیدی: توانمندی های منش، خودشناسی انسجامی، کیفیت روابط زناشویی، معادلات ساختاری

متن کامل [PDF 1292 kb] (389 دریافت)

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1403/1/27 | پذیرش: 1403/7/1 | انتشار: 1403/6/6

فهرست منابع

1. احمدی، سید احمد؛ رحمت‌الهی، فرحناز؛ فاتحی‌زاده، مریم. (1390). آسیب‌شناسی زندگی زناشویی. به روزرسانی‌های روان‌درمانی، شماره 41 و 42: 8-26.

2. https://ensani.ir/fa/article/24489

3. بیات‌ریزی، مهتاب.، سلیمی، حسین.، فرح‌بخش، کیومرث.، فرخی، نور.علی. (1398) بررسی وضعیت رضایت از زندگی زنان شاغل مبتنی بر مؤلفه‌های منش و تدوین. مجله تحقیقات پرستاری ایران; 15 (3): 77-85.

4. https://ijnr.ir/article-1-2299-fa.html

5. بیرامی، منصور.، اسدی‌مجره، سامره.، و حسینی‌اصل، مریم. (1390). پیش‌بینی تغییرات رفتارهای بهداشتی بر اساس متغیرهای احساس انسجام، خودکارآمدی کلی، خوش‌بینی و بدبینی در جمعیت دانشجویی. فصلنامه تحقیقات روانشناسی نوین، 9(36) 19-35.

6. https://psychologyj.tabrizu.ac.ir/article_4040_674.html

7. پروایی، شفیعه.، مام‌شریفی، پیمان.، و شهامت ده‌سرخ، فاطمه. (1392). مدل خود خاموشی و گرایش به طلاق با نقش واسطه‌ای تعارض زناشویی در زنان متأهل. مجله رویش روانشناسی (RRJ)، 12(9)، 169-178.

8. http://frooyesh.ir/article-1-4750-fa.html

9. تقی‌زاده‌فیروزجایی، ایمان.، سادات، زهره.، تقدسی، محمد و ترکی حبیب آبادی، بدری. (1395). خصوصیات روان سنجی پرسشنامه کیفیت روابط بین زوجین، پایش، 17(1).

10. https://www.sid.ir/paper/23996/fa

11. حسامی، شبنم.، ستوده، فاطمه. (1390). تأثیر آموزش غنی‌سازی رابطه زناشویی به‌شیوه اولسون بر کیفیت زندگی زناشویی زوجین. فصلنامه ایده های نو در روانشناسی. 15 (19).

12. https://jnip.ir/article-1-888-fa.html

13. حسنی‌راد، مرجان.، خدایاری‌فرد، محمد.، حجازی. الهه. (1399). اثربخشی آموزش توانمندی‌های منش فرهنگ‌محور بر تقویت توانمندی‌های منش و ارتقای بهزیستی ذهنی دانشجویان در دورۀ پیش‌بزرگسالی. مجله علوم روانشناسی. 19 (96)، 1523-1546.

14. http://psychologicalscience.ir/article-1-874-fa.html

15. خدایاری‌فرد محمد، حجازی، الهه.، حلمی کتایون، مقدم زاده علی. (1390). تأثیر آموزش توانمندی‌های منش مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر ارتقای کامیابی زنان در انتهای بارداری و پس از زایمان. مجله علوم روانشناسی. 20 (105)، 1455-1470.

17. خسروجردی، زهرا.، حیدری، محمود.، قنبری، سعید.، و پاکدامن، شهلا. (1398). تأثیر آموزش توانمندی‌های منشربر تبحرمداری نوجوانان: نقش شادی. روانشناسی مثبت‌گرا.

19. ربیعی، مهتاب.، روشن‌چسلی، رسول.، غلامی‌فاشارکی، محمد. (1390). رابطه سبک‌های دلبستگی با انسجام خود و پدیدآورندگی در سالمندان: نقش میانجی نیازهای اساسی روانشناختی. مجله روانشناسی سالمندی، 7(4)، (سری 27).

21. رستمی، مهدی.، غزلسفلو، مهدی.، محمدلو، هادی.، قربانیان.، الهام. (1393). پیش بینی سلامت روانی بر مبنای شفقت خود، هویت و خودشناسی دانشجویان. فصلنامه آموزش، مشاوره و روان درمانی. 4 (15)، 44-30.

22. magiran.com/p2123200

23. رضایی، زهرا. (1398). بررسی رابطه احساس انسجام روانی و تمایزیافتگی با شادکامی و کیفیت زندگی در زنان معلم شهر مشهد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد.

24. https://elmnet.ir/doc/10631213-92262

25. روشن نژاد، نجمه.، بیان‌فر، فاطمه.، طالع پسند، سیاوش. (1397). پیش‌بینی سازگاری زناشویی زوج‌های جوان بر مبنای ویژگی‌های شخصیتی، تمایزیافتگی خود و سرسختی، مجله روانشناسی بالینی، 11(1)، 93-106.

26. 22075/JCP.2019.17207.1632

27. ریحانی، رضا.، سلیمانیان، علی‌اکبر. (2016). رابطه میان شخصیت و اعتقادات ناکارآمد با کیفیت زناشویی. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی. 3 (1). 53-65.

28. https://www.tpbin.com/jarticle/582

29. شکری، آرزو.، شفیع‌آبادی، عبدالله.، دوکانی‌فرد، فریده. (1390). مدل‌یابی ساختاری‌قدرت‌ایگو با‌موفقیت شغلی و‌میانجیگری رضایت زناشویی و‌عزت‌نفس. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 12(45)، 213-238.

31. شیخ‌فندرسکی، طلیعه، مرادی، علیرضا.، عفت‌پناه، محمد و صادقی، میثم. (1398). تاثیر مدالیته در آموزش حافظه کاری بر عملکرد توجه کودکان با اختلال نقص توجه/بیش-فعالی در آزمونCANTAB. اخبار علوم شناختی، 22(2)، 33-44.

32. https://www.sid.ir/paper/408203/fa

33. صبری‌نظرزاده، راشین.، عبدخدایی، محمدسعید.، و طبیبی، زهرا. (1397). رابطه علی بین احساس انسجام، سخت کوشی روانشناختی، راهبردهای مقابله با استرس و سلامت روان. مجله تحقیقات روانشناسی در سلامت‌روان، 1(6).

34. https://profdoc.um.ac.ir/paper-abstract-1031262.html

35. طاهری، امین.، نوامی، عبد.الزهرا.، امیرفخرایی، آزیتا، آتش‌افروز، عسکر. (1390). رابطه توانمندی شخصیتی با بهزیستی اجتماعی، روانشناختی و معنوی با میانجی‌گری استفاده از توانمندی‌منش، مجله علوم روانشناسی، 21 (110): 435-419.

37. گلدنبرگ، آیرنه (2000). خانواده درمانی، ترجمه: حمیدرضا حسین شاهی برواتی، سیامک نقشبندی و الهام ارجمند (1396). تهران: انتشارات روان.

38. مقیمی، سنبل.، مرادی، امید.، سیدالشهدایی، سیده.اسرین.، احمدیان، حمزه. (1391). تدوین مدل علی تعهد زناشویی براساس بخشودگی و تمایزیافتگی با میانجی‌گری صمیمیت زناشویی و اثربخشی این مدل بر کیفیت روابط زناشویی. مجله روانشناسی شناختی و روان‌پزشکی، 9(2):146-159.

40. منتظری، رویا. (1391). نقش خانواده های زوجین در سازگاری، ثبات و رضایت زناشویی همسران: یک مطالعه مروری. روانشناسی رشد، 11(1)، 210-199.

41. https://frooyesh.ir/article-1-3296-fa.pdf

42. نوربالا، فاطمه.، قربانی، نیما.، غلامعلی‌لواسانی. مسعود. (1397). نقش میانجیگر خودشناسی در رابطۀ بین سبک‌های دفاعی و علایم جسمانی‌سازی. مجله علوم روانشناسی. 17 (66)، 200-212.

43. http://psychologicalscience.ir/article-1-81-fa.html

44. وفا، مصطفی.، میرزاپور، هادی.، فلاح زاده، هاجر.، و حمیدی، امید. (1390). نقش واسطه ای خودمتمایزسازی در ارتباط بین هم وابستگی و آزار عاطفی در دانشجویان زن متأهل. مطالعات زنان و خانواده، 9 (20 سری) 59-84..

45. https://www.sid.ir/paper/960424/fa

46. Ahmadi, S.A., Rahmat Elahi, F., Fatehizadeh, M. (2021). Pathology of married life. Psychotherapy Updates, No. 41 and 42: 8-26. (In Persian) https://ensani.ir/fa/article/24489

47. Bayatrezi, M., Salimi, H., Farah Bakhsh, K., Farrokhi, N.A. (2019) Investigating the status of working women's life satisfaction based on the components of character and editing capabilities. Iran Nursing Research Journal; 15 (3): 77-85. (In Persian). https://ijnr.ir/article-1-2299-fa.html

48. Beyrami, M., Asadi Mujreh, S., & Hosseini Asl, M. (2011). Predicting changes in health behaviors based on the variables of sense of coherence, overall self-efficacy, optimism and pessimism in the student population. New Psychological Research Quarterly, 9(36) 19-35. https://psychologyj.tabrizu.ac.ir/article_4040_674.html

49. Eindor-Abarbanel, A., Naftali, T., Ruhimovich, N., Shitrit, A., Sklerovsky-Benjaminov, F., Konikoff, F., & Broide, E. (2020). Important relation between self-efficacy, sense of coherence, illness perceptions, depressionand anxiety in patients with inflammatory bowel disease. Frontline Gastroenterology, 35(3), 3-7. http://dx.doi.org/10.1136/flgastro-2020-101412 [DOI:10.1136/flgastro-2020-101412] [PMID] []

50. Ghorbani, N., Watson, P. J., & Hargis, M. B. (2008). Integrative Self-Knowledge Scale: Correlations and incremental validity of a cross-cultural measure developed in Iran and the United States. The Journal of Psychology, 142(4), 395-412. DOI: 10.3200/JRPL.142.4.395-412 [DOI:10.3200/JRPL.142.4.395-412] [PMID]

51. Ghorbani, N., Christopher, J., Cunningham, C. J. L., & Watson, P. J. (2010). Comparative analysis of integrative selfknowledge, mindfulness, and private selfconsciousness in predicting responses to stress in Iran. International Jornal of Psychology, 42(2), 147-154. [DOI:10.1080/00207590903473768] [PMID]

52. Goldenberg, I., Goldenberg, H. (2000). Family therapy, translated by: Hamidreza Hossein Shahi Barvati, Siamak Naqshbandi and Elham Arjamand (2017). Tehran: Rovan Publications. (In Persian).

53. Habenicht, S., & Schutte, N. S. (2023). The impact of recognizing a romantic partner's character strengths on relationship satisfaction. Journal of Happiness Studies: An Interdisciplinary Forum on Subjective Well-Being, 24(3), 1219-1231. [DOI:10.1007/s10902-023-00641-7]

54. Hassaniraad M, Khodayarifard M, Hejazi E. (2020). Effectiveness of culture-based character strengths training on reinforcing character strengths and promoting students' mental well-being. Journal of Psychological Science. 19(96), 1523-1546. (In Persian). URL: http://psychologicalscience.ir/article-1-874-fa.html

55. Hesami, Sh., Sotoudeh, F. (2021). The effect of Olson's marital relationship enrichment training on the quality of married life of couples. The quarterly journal of new ideas in psychology.; 15 (19) (In Persian). https://jnip.ir/article-1-888-fa.html

56. Khosrojerdi, Z., Heydari, M., Ghanbari, S., & Pakdaman, S. (2019). The effect of character skills training on adolescent delinquency: the role of happiness. Positive psychology research paper. (In Persian). 20.1001.1.24764248.1399.6.4.6

57. Khodayarifard M, Hejazi E, Helmi K, Moghadamzadeh A. (2021). The effect of antenatal mindfulness-based character strength training on women's thriving. Journal of Psychological Science. 20(105), 1455-1470. doi:10.52547/JPS.20.105.1455 (In Persian). URL: http://psychologicalscience.ir/article-1-1088-fa.html [DOI:10.52547/JPS.20.105.1455]

58. Kim, J. H., Shin, H. S., & Yun, E. K. (2018). A dyadic approach to infertility stress, marital adjustment, and depression on quality of life in infertile couples. Journal of Holistic Nursing, 36(1), 6-14. DOI: 10.1177/0898010116675987 [DOI:10.1177/0898010116675987] [PMID]

59. Kundi, Y.M., Aboramadan, M., Elhamalawi, E.M.I. and Shahid, S. (2016), "Employee psychological well-being and job performance: exploring mediating and moderating mechanisms", International Journal of Organizational Analysis, Vol. 29 No. 3, pp. 736-754. [DOI:10.1108/IJOA-05-2020-2204]

60. Linley, P. A., & Proctor, C. (2013). Surveying the landscape of positive psychology for children and adolescents. In C. Proctor & P. A. Linley (Eds.), Research, applications, and interventions for children and adolescents: A positive psychology perspective (pp. 1-9). Springer Science + Business Media. [DOI:10.1007/978-94-007-6398-2_1]

61. Moghimi, h., Moradi, O., Seyed al-Shohdai, S., Ahmadian, H. (2022). Developing a causal model of marital commitment based on forgiveness and differentiation with the mediation of marital intimacy and the effectiveness of this model on the quality of marital relationships. Journal of Cognitive Psychology and Psychiatry, 9(2):146-159. (In Persian). 10.32598/shenakht.9.2.146 [DOI:10.32598/shenakht.9.2.146]

62. Montazeri, R. (2022). The role of couples' families in the adjustment, stability and marital satisfaction of spouses: a review study. Developmental Psychology, 11(1), 210-199. (In Persian). 20.1001.1.2383353.1401.11.1.19.6

63. Mustafa, W., Mirzapour, H., Fallahzadeh, H., & Hamidi, O. (2021). The mediating role of self-differentiation in the relationship between interdependence and emotional abuse in married female students. Women and Family Studies, 9(20 series) 59-84. SID. (In Persian). https://sid.ir/paper/960424/fa

64. Noorbala F, Ghorbani N, Gholamali Lavasani M. (2018). The mediatory role of self-knowledge in the relationship between defense styles and somatization. Journal of Psychological Science. 17(66), 200-212. (InPersian). URL: http://psychologicalscience.ir/article-1-81-fa.html

65. Parvaei, S., MamSharifi, P., & Shahamat Dehsorkh, F. (2023). Model of self-silencing and tendency to divorce with the mediating role of marital conflict in married women. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal (RRJ), 12(9), 169-178. (In Persian). http://frooyesh.ir/article-1-4750-fa.html

66. Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2003). Character strengths before and after September 11. Psychological Science, 14(4), 381-384. [DOI:10.1111/1467-9280.24482] [PMID]

67. Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues: A handbook and classification. Oxford University Press; American Psychological Association. https://psycnet.apa.org/record/2004-13277-000

68. Rabiei, M., Roshan Chesli, R., Gholami Pasharaki, M. (2021). The relationship between attachment styles and self-coherence and creativity in the elderly: the mediating role of basic psychological needs. Journal of Psychology of Aging, 7(4), (series 27). (In Persian). 10.22126/JAP.2022.7192.1581

69. Razmi, M. (2018). Investigating the effect of family cohesion and flexibility on the formation of identity in the youth of Shiraz, 2, 3(7), 114-130. (In Persian). https://www.sid.ir/paper/473459/fa

70. Rezaei, Z. (2019). Investigating the relationship between self-psychological coherence and differentiation with happiness and quality of life in female teachers in Mashhad, Master's thesis, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian). https://elmnet.ir/doc/10631213-92262

71. Roshan Nejad, N., Bayanfar, F., Taleepasand, S. (2018). Predicting marital adjustment of young couples based on personality traits, self-differentiation and hardiness, Journal of Clinical Psychology, 11(1), 93-106. (In Persian). 10.22075/JCP.2019.17207.1632

72. Rostami, M., Ghazalsaflou, M., Mohammadlou, H., Ghorbaniyan., A. (2014). Prediction of mental health based on self-compassion, identity and self-knowledge of students. Education, Counseling and Psychotherapy Quarterly. 4 (15), 44-30. (In Persian). magiran.com/p2123200.

73. Sabri Nazarzadeh, R., Abdkhodaei, M S., & Tabibi, Z. (2018). Causal relationship between self-coherence, psychological hard work, stress coping strategies and mental health. Journal of Psychology Research in Psychological Health, 1(6). (In Persian). https://profdoc.um.ac.ir/paper-abstract-1031262.html

74. Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2012). A beginner's guide to structural equation modeling. Routledge. [DOI:10.4324/9780203851319]

75. Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist,55(1), 514. [DOI:10.1037/0003-066X.55.1.5] [PMID]

76. Sheikhfendersky, T., Moradi, A., Efatpanah, M & Sadeghi, M. (2019). The effect of modality in working memory training on attention performance of children with attention-deficit/hyperactivity disorder in the CANTAB test. Cognitive Science News, 22(2), 33-44. (In Persian). https://www.sid.ir/paper/408203/fa [DOI:10.30699/icss.22.2.33]

77. Shokri, O., Shafiabadi, A., Dukanei Fard, F. (2021). Structural modeling of ego strength with career success and mediation of marital satisfaction and self-esteem. Counseling and Psychotherapy Culture, 12(45), 213-238. (In Persian). [DOI:10.22054/qccpc.2020.39064.2056]

78. Rihani, R., Soleimianian, A.A. (2016). The relationship between personality and dysfunctional beliefs with marital quality. Studies in psychology and educational sciences. 3(1). 53-65. (In Persian). https://www.tpbin.com/jarticle/582

79. Taghizadeh Firouzjaei, I., Sadat, Z., Taghdasi, M & Turki Habibabadi, B. (2016). Psychometric characteristics of the quality of relationships between couples questionnaire. Paish, 17(1). (In Persian). https://www.sid.ir/paper/23996/fa

80. Taheri, A., Noami, A.Z., Amirfakhrai, A., Atashafrooz, A. (2021). The relationship between personality ability and social, psychological and spiritual well-being with the mediation of the use of character ability, Journal of Psychological Sciences, 21 (110): 435-419. (In Persian). 10.52547/JPS.21.110.419 [DOI:10.52547/JPS.21.110.419]