آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
تابستان 1404(مرداد)،
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. ، fari_rad@yahoo.com
چکیده: (215 مشاهده)
زمینه: مطالعات پیشین نشان داد که مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، نقص توجه- بیش‌فعالی از نظر ویژگی‌های شخصیتی، نظریه ذهن و عملکرد خانواده با مادران کودکان عادی تفاوت دارند، اما پژوهشی که به طور همزمان متغیرهای عملکرد خانواده، نظریه ذهن و شخصیت عاطفی عصبی را در این مادران مقایسه کرده باشد، یافت نشد.
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسۀ عملکرد خانواده، شخصیت عاطفی عصبی و نظریه ذهن در مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، نقص توجه- بیش فعال و کودکان عادی انجام شد.
روش: روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع علّی ـ مقایسه‌ای بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمامی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، نقص توجه- بیش فعالی و کودکان عادی در شهر تبریز بود که از میان آن‌ها تعداد 45 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. هم‌چنین از بین مادران دارای کودکان عادی مشغول به تحصیل در مقطع ابتدایی مدارس عادی شهر تبریز در سال تحصیلی 1401- 1400، پس از همتاسازی سن، نمونه‌ای به تعداد 45 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های شخصیت عاطفی عصبی (پانکسپ، 1998)، نظریه ذهن (آزمون ذهن‌خوانی از طریق تصویر چشم، بارون- کوهن، 2001) و عملکرد خانواده مک مستر (اپستاین و همکاران، 1950) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از تحلیل واریانس یک راهه و چندمتغیری و نرم افزار SPSS-24 استفاده شد.
یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که وجود تفاوت میان مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، نقص توجه- بیش‌فعالی و عادی از نظر مؤلفه‌های ترس، مراقبت و معنویت بود. هم‌چنین میان مادران از نظر متغیر نظریه ذهن و عملکرد کلی خانواده تفاوت وجود دارد. (05/0 P<). هم‌چنین در دیگر مؤلفه‌های شخصیت عاطفی عصبی (جستجو، خشم، بازی، غم، اجتماعی) و عملکرد خانواده (حل مشکل، نقش‌ها، همراهی عاطفی، ارتباط، آمیزش عاطفی و کنترل رفتار) تفاوتی میان مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، نقص توجه- بیش‌فعالی و کودکان عادی مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر پیشنهاد می‌شود، برای مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، ADHD و عادی کارگاه‌های آموزشی جهت بهبود عملکرد خانواده و مؤلفه‌های آن و افزایش نظریه ذهن توسط روان‌شناسان برگزار شود.
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسۀ عملکرد خانواده، شخصیت عاطفی عصبی و نظریه ذهن در مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، نقص توجه- بیش فعال و کودکان عادی انجام شد.
روش: روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع علّی ـ مقایسه‌ای بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمامی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، نقص توجه- بیش فعالی و کودکان عادی در شهر تبریز بود که از میان آن‌ها تعداد 45 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. هم‌چنین از بین مادران دارای کودکان عادی مشغول به تحصیل در مقطع ابتدایی مدارس عادی شهر تبریز در سال تحصیلی 1401- 1400، پس از همتاسازی سن، نمونه‌ای به تعداد 45 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های شخصیت عاطفی عصبی (پانکسپ، 1998)، نظریه ذهن (آزمون ذهن‌خوانی از طریق تصویر چشم، بارون- کوهن، 2001) و عملکرد خانواده مک مستر (اپستاین و همکاران، 1950) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از تحلیل واریانس یک راهه و چندمتغیری و نرم افزار SPSS-24 استفاده شد.
یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که وجود تفاوت میان مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، نقص توجه- بیش‌فعالی و عادی از نظر مؤلفه‌های ترس، مراقبت و معنویت بود. هم‌چنین میان مادران از نظر متغیر نظریه ذهن و عملکرد کلی خانواده تفاوت وجود دارد. (05/0 P<). هم‌چنین در دیگر مؤلفه‌های شخصیت عاطفی عصبی (جستجو، خشم، بازی، غم، اجتماعی) و عملکرد خانواده (حل مشکل، نقش‌ها، همراهی عاطفی، ارتباط، آمیزش عاطفی و کنترل رفتار) تفاوتی میان مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، نقص توجه- بیش‌فعالی و کودکان عادی مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر پیشنهاد می‌شود، برای مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، ADHD و عادی کارگاه‌های آموزشی جهت بهبود عملکرد خانواده و مؤلفه‌های آن و افزایش نظریه ذهن توسط روان‌شناسان برگزار شود.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |
This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0)