آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
تابستان 1404(تیر)،
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
استادیار گروه روان‌شناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران. ، Ahmadian@iausdj.ac.ir
چکیده: (346 مشاهده)
زمینه: نوجوانی یکی از حساس‌ترین دوره‌های رشدی در روند تحول انسان است. نوجوانان بدسرپرست از حمایت‌های روانی و عاطفی والد یا والدین خود محروم هستند. نداشتن تنظیم هیجانی و ناتوانی در همدلی از مهم‌ترین مشکلات و چالشهای روانشناختی است که نوجوانان بدسرپرست با آن مواجه هستند. تاکنون پژوهشی به بررسی اثربخشی برنامۀ درمانی مبتنی بر تجربه زیسته در روابط والد-فرزندی بر میزان همدلی و تنظیم هیجان دختران نوجوان بدسرپرست نپرداخته است.
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامۀ آموزش مبتنی بر تجربه زیسته در روابط والد فرزندی بر همدلی و تنظیم هیجان دختران نوجوانان بدسرپرست انجام شد.
روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمامی دختران نوجوان بدسرپرست بود که در بازۀ زمانی فروردین ماه تا بهمن ماه سال 1402 در مراکز حمایتی دخترانه وابسته به ادارۀ بهزیستی شهرستان سنندج حضور داشتند. نمونۀ آماری پژوهش نیز شامل 30 نوجوان دختر بدسرپرست بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و گواه (۱۵ نفر) گمارش شدند. ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش شامل پرسشنامه تنظیم هیجان برای کودکان و نوجوانان (گروس و جان، 2003) و پرسشنامه همدلی (دیویس، 1983) بود. برنامۀ آموزشی مبتنی بر تجربه زیسته روابط والد فرزندی نیز در قالب ۸ جلسۀ 60 دقیقه‌ای و به صورت هر هفته یک جلسه برای گروه آزمایش برگزار شد. هم‌چنین جهت تحلیل داده ها در این پژوهش از آزمون تحلیل کواریانس و نرم‌افزار SPSS نسخۀ 23 استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد که برنامۀ آموزش مبتنی بر تجربه زیسته در گروه آزمایش در نمرۀ کل همدلی و مؤلفه های آن (دغدغه همدلانه، دیدگاه‌گرایی و آشفتگی شخصی) اثربخشی معناداری نسبت به گروه گواه دارد (05/0 P<). هم‌چنین این برنامۀ آموزشی بر راهبرد ارزیابی مجدد شناختی اثربخش بود (05/0 P<) ولی اثربخشی این بستۀ آموزشی بر راهبرد بازداری هیجانی تأیید نشد (05/0 <P).
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های به دست آمده پیشنهاد می‌شود، مراکز نگهداری نوجوانان بدسرپرست از برنامه آموزشی مبتنی بر تجربه زیسته نوجوانان دختر بدسرپرست در روابط والدین و فرزند برای بهبود همدلی و تنظیم هیجانی در این افراد استفاده کنند.
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامۀ آموزش مبتنی بر تجربه زیسته در روابط والد فرزندی بر همدلی و تنظیم هیجان دختران نوجوانان بدسرپرست انجام شد.
روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمامی دختران نوجوان بدسرپرست بود که در بازۀ زمانی فروردین ماه تا بهمن ماه سال 1402 در مراکز حمایتی دخترانه وابسته به ادارۀ بهزیستی شهرستان سنندج حضور داشتند. نمونۀ آماری پژوهش نیز شامل 30 نوجوان دختر بدسرپرست بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و گواه (۱۵ نفر) گمارش شدند. ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش شامل پرسشنامه تنظیم هیجان برای کودکان و نوجوانان (گروس و جان، 2003) و پرسشنامه همدلی (دیویس، 1983) بود. برنامۀ آموزشی مبتنی بر تجربه زیسته روابط والد فرزندی نیز در قالب ۸ جلسۀ 60 دقیقه‌ای و به صورت هر هفته یک جلسه برای گروه آزمایش برگزار شد. هم‌چنین جهت تحلیل داده ها در این پژوهش از آزمون تحلیل کواریانس و نرم‌افزار SPSS نسخۀ 23 استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد که برنامۀ آموزش مبتنی بر تجربه زیسته در گروه آزمایش در نمرۀ کل همدلی و مؤلفه های آن (دغدغه همدلانه، دیدگاه‌گرایی و آشفتگی شخصی) اثربخشی معناداری نسبت به گروه گواه دارد (05/0 P<). هم‌چنین این برنامۀ آموزشی بر راهبرد ارزیابی مجدد شناختی اثربخش بود (05/0 P<) ولی اثربخشی این بستۀ آموزشی بر راهبرد بازداری هیجانی تأیید نشد (05/0 <P).
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های به دست آمده پیشنهاد می‌شود، مراکز نگهداری نوجوانان بدسرپرست از برنامه آموزشی مبتنی بر تجربه زیسته نوجوانان دختر بدسرپرست در روابط والدین و فرزند برای بهبود همدلی و تنظیم هیجانی در این افراد استفاده کنند.
واژه‌های کلیدی: برنامۀ آموزش مبتنی بر تجربه زیسته، روابط والد- فرزندی، همدلی، تنظیم هیجان، دختران نوجوان بدسرپرست
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |
This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0)