آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
زمستان 1404(دی)،
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
استاد، گروه روانشناسی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بو علی سینا، همدان، ایران. ، yarmohamadivasel@basu.ac.ir
چکیده: (114 مشاهده)
زمینه: اختلال اضطراب جدایی یکی از شایع‌ترین اختلالات در بین مشکلات رفتاری کودکان است که منجر به اختلال در عملکرد تحصیلی، سازگاری اجتماعی، زندگی خانوادگی و روابط با همسالان می‌شود. علی‌رغم مطالعات متعدد در مورد بررسی اثربخشی درمانی شناختی- رفتاری براضطراب جدایی کودکان، در مورد تقش تعدیلگر انعطاف‌پذیری شناختی در این اثربخشی، خلأ پژوهشی وجود دارد.
هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثر بخشی بازی درمانی شناختی- رفتاری بر اضطراب جدایی کودکان 11 تا 12 ساله با توجه به نقش تعدیلگر انعطاف پذیری شناختی انجام شد.
روش: روش این پژوهش، شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون–پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمامی کودکان 11 تا 12 ساله با اضطراب جدایی بود که در سال تحصیلی 1403-1402 به کیلینیک‌های تخصصی کودک و نوجوان در غرب شهر تهران (گیشا)، مراجعه کرده بودند که از بین آن‌ها 110 نفراز طریق مصاحبه بالینی با مادر با استفاده از علائم تشخیصی DSM-5 و پرسشنامه اضطراب جدایی کودکان فرم والد (هان و همکاران، 2003) به روش نمونه‌گیری هدفمند، انتخاب شدند. در نهایت، 30 نفر با انعطاف‌پذیری شناختی بالا و 30 نفر با انعطاف‌پذیری شناختی پایین انتخاب شده و در دو گروه آزمایش (30 نفر) و گواه (30 نفر) گمارش شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه های اضطراب جدایی کودکان فرم والد (هان و همکاران، 2003) و انعطاف‌پذیری شناختی (دنیس و وندروال،2010) استفاده شد. برای آموزش گروه آزمایش از پروتکل درمان شناختی-رفتاری اضطراب برای کودکان (کندال و هدکی، 2006) در طی 12 جلسه 45 دقیقه‌ای استفاده شد. هم‌چنین برای تحلیل داده‌ها از تحیل کواریانس تک متغیره و تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و نرم‌افزار SPSS-26 استفاده شد.
یافته ها: نتایج تحیل کواریانس تک متغیره، حاکی از تأثیر معنادار متغیر انعطاف‌پذیری در اثربخشی بازی درمانی شناختی-رفتاری بر بهبود نشانه‌های بالینی اضطراب جدایی کودکان بود (05/0 P<). هم‌چنین نتایج تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون بنفرونی در مرحلۀ پیگیری نیز نشان داد، اندازۀ اثر گروه بازی درمانی شناختی-رفتاری با انعطاف بالا به طور چشمگیری بالاتر از اندازۀ اثر گروه بازی درمانی شناختی- رفتاری با انعطاف پایین بود، بنابراین، نقش تعدیل‌کنندگی انعطاف‌پذیری شناختی تأیید شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر، بازی درمانی شناختی-رفتاری بر کاهش علائم اضطراب جدایی کودکان تأثیرگذار است، اما میزان اثربخشی آن به سطح انعطاف‌پذیری شناختی در کودکان بستگی دارد. ازاینرو، لازم است در درمان کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی، بازی‌هایی برای افزایش انعطاف‌پذیری شناختی لحاظ شود.
هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثر بخشی بازی درمانی شناختی- رفتاری بر اضطراب جدایی کودکان 11 تا 12 ساله با توجه به نقش تعدیلگر انعطاف پذیری شناختی انجام شد.
روش: روش این پژوهش، شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون–پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمامی کودکان 11 تا 12 ساله با اضطراب جدایی بود که در سال تحصیلی 1403-1402 به کیلینیک‌های تخصصی کودک و نوجوان در غرب شهر تهران (گیشا)، مراجعه کرده بودند که از بین آن‌ها 110 نفراز طریق مصاحبه بالینی با مادر با استفاده از علائم تشخیصی DSM-5 و پرسشنامه اضطراب جدایی کودکان فرم والد (هان و همکاران، 2003) به روش نمونه‌گیری هدفمند، انتخاب شدند. در نهایت، 30 نفر با انعطاف‌پذیری شناختی بالا و 30 نفر با انعطاف‌پذیری شناختی پایین انتخاب شده و در دو گروه آزمایش (30 نفر) و گواه (30 نفر) گمارش شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه های اضطراب جدایی کودکان فرم والد (هان و همکاران، 2003) و انعطاف‌پذیری شناختی (دنیس و وندروال،2010) استفاده شد. برای آموزش گروه آزمایش از پروتکل درمان شناختی-رفتاری اضطراب برای کودکان (کندال و هدکی، 2006) در طی 12 جلسه 45 دقیقه‌ای استفاده شد. هم‌چنین برای تحلیل داده‌ها از تحیل کواریانس تک متغیره و تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و نرم‌افزار SPSS-26 استفاده شد.
یافته ها: نتایج تحیل کواریانس تک متغیره، حاکی از تأثیر معنادار متغیر انعطاف‌پذیری در اثربخشی بازی درمانی شناختی-رفتاری بر بهبود نشانه‌های بالینی اضطراب جدایی کودکان بود (05/0 P<). هم‌چنین نتایج تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون بنفرونی در مرحلۀ پیگیری نیز نشان داد، اندازۀ اثر گروه بازی درمانی شناختی-رفتاری با انعطاف بالا به طور چشمگیری بالاتر از اندازۀ اثر گروه بازی درمانی شناختی- رفتاری با انعطاف پایین بود، بنابراین، نقش تعدیل‌کنندگی انعطاف‌پذیری شناختی تأیید شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر، بازی درمانی شناختی-رفتاری بر کاهش علائم اضطراب جدایی کودکان تأثیرگذار است، اما میزان اثربخشی آن به سطح انعطاف‌پذیری شناختی در کودکان بستگی دارد. ازاینرو، لازم است در درمان کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی، بازی‌هایی برای افزایش انعطاف‌پذیری شناختی لحاظ شود.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |
This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0)