گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران ، rezaeisharif@uma.ac.ir
چکیده: (36 مشاهده)
زمینه: رفتارهای خودجرحی اغلب به عنوان یک راهبرد ناسازگارانه برای مقابله با پریشانیهای روانی توسط دانشآموزان به کار میرود. ازاینرو، تقویت و بهبود مهارتهای سازگاری دانشآموزان دارای رفتار خودجرحی امری ضروری به شمار میرود. علیرغم استفاده از روشهای درمانی متعدد در بهبود سازگاری دانشآموزان دارای رفتار خودجرحی، در مورد بررسی اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر سازگاری این دسته از دانشآموزان در ایران، خلا پژوهشی وجود دارد.
هدف: هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک (DBT) بر سازگاری دانشآموزان دبیرستانی دارای رفتار خودجرحی بود.
روش: روش این پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون - پسآزمون با گروه گواه و پیگیری 28 روزه بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمامی دانشآموزان دورۀ دوم متوسطه شهر پارسآباد در سال تحصیلی 1403-1402 بودند که از بین آنها، تعداد ۴۰ دانشآموز واجد شرایط پس از غربالگری با پرسشنامه آسیب به خود، به صورت هدفمند انتخاب شده و پس از همتاسازی، به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 20 نفر) گمارش شدند. دادههای پژوهش نیز با استفاده از پرسشنامههای آسیب به خود (سانسون و همکاران، 1998) و سازگاری برای دانشآموزان مدرسه (سینها و سینگ، ۱۹۹۳) جمعآوری شدند. همچنین گروه آزمایش به مدت یک ماه، طی ۸ جلسه ۹۰ دقیقهای (هفتهای دو جلسه) تحت درمان گروهی مبتنی بر رفتار درمانی دیالکتیکی (مککی و همکاران، 2019) قرار گرفتند. دادههای پژوهش نیز با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر در نرمافزار SPSS-28 تحلیل شدند.
یافته ها: نتایج نشان داد که رفتار درمانی دیالکتیکی بر سازگاری دانشآموزان دارای رفتارخودجرحی اثربخش بود (01/0 P<). همچنین نتایج نشان داد که اثر این نوع درمان در مرحلۀ پیگیری نیز از پایداری مناسب برخوردار بود (01/0 P<).
نتیجهگیری: مطابق با یافتههای پژوهش حاضر، میتوان نتیجه گرفت که رفتاردرمانی دیالکتیکی یک روش درمانی مؤثر در جهت بهبود سازگاری دانشآموزان دبیرستانی دارای رفتار خودجرحی است. ازاینرو، پیشنهاد میشود روانشناسان مدرسه از این شیوۀ درمانی در جهت بهبود و تقویت سازگاری دانشآموزان دارای سابقۀ خودجرحی استفاده کنند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1404/6/22 | پذیرش: 1404/8/25 | انتشار: 1405/1/1
| بازنشر اطلاعات |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |