آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
بهار 1405(فروردین)،
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. ، n.hamid@scu.ac.ir
چکیده: (10 مشاهده)
زمینه: عدم دسترسی به منبع ایمن از جمله مراقب اصلی زمینه را برای آسیبپذیری در برابر اختلالات روانشناختی و کاهش کیفیت زندگی در افراد فراهم میکند. بنابراین زمانی که دسترسی به مادر به عنوان مراقب اصلی امکانپذیر نیست؛ جهت تعدیل آسیبپذیری روانشناختی افراد آموزش و بکارگیری مهارتهای روانشناختی میتواند زمینه را برای بهبودکیفیت زندگی فراهم سازد.
هدف: این مطالعه با هدف مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و درمان راهحل محور بر کیفیت زندگی دختران فاقد مادر انجام شد.
روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش یک مطالعه شبه آزمایشی که با استفاده از یک طرح پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری 2 ماهه انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دختران در حال تحصیل فاقد مادر شهر تهران در سال 1403 تشکیل دادند. نمونه پژوهش 45 نفر از دختران نوجوان فاقد مادر شهر تهران بود که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه آموزش واقعیت درمانی (15 نفر)، آموز راه حل محور (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) گمارش شدند. گروههای آزمایشی واقعیت درمانی را با توجه به راهنمایی آموزش (گلاسر، 2010) و آموزش راه حل محور را با توجه به راهنمایی آموزش (کورمان و همکاران، 2013) دریافت کردند و گروه گواه مداخلهای دریافت نکرد. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه کیفیت زندگی (ریونز-سیبرر و همکاران، 2008) استفاده شد. دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرمافزار SPSS.28 و با روش تحلیل واریانس آمیخته با اندازهگیری مکرر و آزمونهای تعقیبی بنفرونی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل واریانس آمیخته با اندازهگیری مکرر نشان داد که آموزش واقعیت درمانی و درمان راه حل محور بر کیفیت زندگی نوجوانان دختر فاقد مادر اثربخش است (05/0 >P). مداخلات آموزشی بعد از 2 ماه بر روی گروههای آزمایشی از پایداری و ثبات برخوردار بود. نتایج آزمونهای تعقیبی بنفرونی نشان داد که بین واقعیت درمانی و درمان راهحل محور از نظر اثربخشی بر روی کیفیت زندگی با گروه گواه تفاوت وجود دارد (05/0 >P)، اما بین واقعیت درمانی و درمان راهحل محور از نظر اثربخشی بر روی کیفیت زندگی تفاوت وجود نداشت (05/0 <P).
نتیجه‌گیری: با توجه به این نتایج استفاده از واقعیت درمانی و درمان راهحل محور به عنوان مداخلات روانشناختی مبتنی بر شواهد جهت بهبود کیفیت زندگی نوجوانان که مراقبین اصلی خود را از دست دادهاند؛ میتواند بخش مهمی از آسیبپذیری روانشناختی آنها را در برابر اختلالات روانشناختی کاهش دهد. همچنین به هر میزان این مداخلات در سنین پایینتر انجام شود میزان تأثیرگذاری آن در آینده نیز بیشتر خواهد بود.
هدف: این مطالعه با هدف مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و درمان راهحل محور بر کیفیت زندگی دختران فاقد مادر انجام شد.
روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش یک مطالعه شبه آزمایشی که با استفاده از یک طرح پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری 2 ماهه انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دختران در حال تحصیل فاقد مادر شهر تهران در سال 1403 تشکیل دادند. نمونه پژوهش 45 نفر از دختران نوجوان فاقد مادر شهر تهران بود که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه آموزش واقعیت درمانی (15 نفر)، آموز راه حل محور (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) گمارش شدند. گروههای آزمایشی واقعیت درمانی را با توجه به راهنمایی آموزش (گلاسر، 2010) و آموزش راه حل محور را با توجه به راهنمایی آموزش (کورمان و همکاران، 2013) دریافت کردند و گروه گواه مداخلهای دریافت نکرد. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه کیفیت زندگی (ریونز-سیبرر و همکاران، 2008) استفاده شد. دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرمافزار SPSS.28 و با روش تحلیل واریانس آمیخته با اندازهگیری مکرر و آزمونهای تعقیبی بنفرونی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل واریانس آمیخته با اندازهگیری مکرر نشان داد که آموزش واقعیت درمانی و درمان راه حل محور بر کیفیت زندگی نوجوانان دختر فاقد مادر اثربخش است (05/0 >P). مداخلات آموزشی بعد از 2 ماه بر روی گروههای آزمایشی از پایداری و ثبات برخوردار بود. نتایج آزمونهای تعقیبی بنفرونی نشان داد که بین واقعیت درمانی و درمان راهحل محور از نظر اثربخشی بر روی کیفیت زندگی با گروه گواه تفاوت وجود دارد (05/0 >P)، اما بین واقعیت درمانی و درمان راهحل محور از نظر اثربخشی بر روی کیفیت زندگی تفاوت وجود نداشت (05/0 <P).
نتیجه‌گیری: با توجه به این نتایج استفاده از واقعیت درمانی و درمان راهحل محور به عنوان مداخلات روانشناختی مبتنی بر شواهد جهت بهبود کیفیت زندگی نوجوانان که مراقبین اصلی خود را از دست دادهاند؛ میتواند بخش مهمی از آسیبپذیری روانشناختی آنها را در برابر اختلالات روانشناختی کاهش دهد. همچنین به هر میزان این مداخلات در سنین پایینتر انجام شود میزان تأثیرگذاری آن در آینده نیز بیشتر خواهد بود.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |
This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0)