استادیار، گروه روان شناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران (نویسنده مسئول). ، ahasan.amiri@iau.ac.ir
چکیده: (17 مشاهده)
زمینه: مطالعات نشان دادهاند که جنگهای شدید، ناتوانی طولانی مدتی برای بازماندگان به همراه دارد. بروز ناتوانی و اختلال روانی نظیر اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، با میزان نزدیکی و مواجهه با جنگ ارتباط مستقیم دارد. بنابراین واکاوی آسیبهای روانشناختی در این افراد، مراقبین و خانوادههای آنها در جهت کاربرد مداخلات دارویی برای جانبازان و روانشناختی برای خانوادههای آنان یک ضرورت اساسی است که تاکنون کمتر به آن پرداخته شده است.
هدف: هدف از پژوهش حاضر تدوین الگوی واکاوی آسیبهای خانوادههای جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه بود.
روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روششناسی از سری طرحهای تحقیق آمیخته اکتشافی (کیفی- کمّی) است. جامعه آماری در بخش کیفی را کلیه کارشناسان و صاحبنظران حوزه خانواده (مشاوران مرکز مشاوره و مددکاران)، خانوادههای جانبازان (همسران و فرزندان جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه) استان کرمانشاه در سال 1401 بود. نمونه پژوهش 42 نفر از متخصصان و صاحبنظان حوزه خانواده و خانوادههای جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه بود که به روش نمونهگیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها در بخش کیفی از مصاحبههای نیمه ساختار یافته استفاده شد. دادههای به دست آمده به سه روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی با استفاده از روش اشتراوس و کوربین (1998) مورد تحلیل قرار گرفتند. جامعه آماری در بخش کمی را کلیه خانوادههای جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه شهر کرمانشاه در سال 1401 بود. نمونه پژوهش 200 نفر از اعضای خانوادههای جانبازان شهر کرمانشاه بود که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق ساخته آسیبهای خانوادههای جانبازان پاسخ دادند. دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرمافزار Smart PLS مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: نتایج حاصل از مجموعه دادههای به دست آمده در بخش کیفی در قالب 138 مقوله فرعی، 15 مقوله اصلی و 1 مقوله مرکزی سازماندهی شدند. 15 مقوله اصلی شامل مشکلات ناشی از افراد پیرامونی و شبکههای حمایتی اجتماعی، مشکلات ویژگیهای شخصیتی، مشکلات چرخه زندگی، مشکلات کیفیت زندگی، مشکلات عملکرد خانواده، مشکلات روانشناختی، مشکلات ارتباط تعامل والد- کودک، مشکلات مالی و اقتصادی، مشکلات ارتباط با همسر، مشکلات محیط درون خانواده، مشکلات در روشهای مقابلهای، مشکلات اقدامات سازمانی و فرهنگ ساز، مشکلات پیامدهای خانوادگی، مشکلات پیامدهای اجتماعی و مشکلات پیامدهای فردی بودند. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی 15 مقوله اصلی شناسایی شده در بخش کیفی را مناسب با دادهها تشخیص داد که از روایی و پایایی ترکیبی برخوردار بودند.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج این مطالعه میتوان گفت خانوادههای جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه در حوزه های متعددی با چالش های مهمی روبرو هستند و الگوی ارائه شده که از برازش مطلوبی برخوردار است، میتواند در جهت کاهش آسیبهای خانوادهها، به روانشناسان بالینی، مشاوران خانواده، مددکاران و نهادها و سازمانهای متولی کمک کننده باشد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1403/3/10 | پذیرش: 1403/5/13
بازنشر اطلاعات |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |