آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
زمستان 1404(اسفند)،
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
گروه علوم تربیتی و مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران. ، Soleimanian@ub.ac.ir
چکیده: (30 مشاهده)
زمینه: اختلال طیف اوتیسم با چالش‌های متعددی برای والدین، به‌ویژه مادران، همراه است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند این والدین در معرض فرسودگی والدینی و احساس ننگ اجتماعی قرار دارند؛ عواملی که می‌توانند بر کیفیت زندگی و کارکرد خانوادگی اثر منفی بگذارند. ازاین‌رو، بهره‌گیری از مداخلات روانشناختی مؤثر، به‌ویژه رویکردهایی چون درمان مبتنی بر شفقت خود، اهمیت دارد.
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت خود بر کاهش فرسودگی والدینی و احساس ننگ اجتماعی در مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم بود.
روش: پژوهش به‌صورت نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه‌ی آماری شامل مادران کودکان اوتیسم مشغول به تحصیل در مدارس ابتدایی اوتیسم شهر مشهد بود. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، 36 مادر انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش (18 نفر) و گواه (18 نفر) جای گرفتند. در پایان جلسات، یک نفر از گروه آزمایش کنار گذاشته شد و داده‌های 35 مادر تحلیل شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه فرسودگی والدینی (رزکام و همکاران، 2018) و پرسشنامه آستیگمای درونی‌شده (رضایی دهنوی و همتی علمدارلو، 1395) بود. گروه آزمایش طی هشت جلسه 90 دقیقه‌ای تحت مداخله درمان مبتنی بر شفقت خود (گیلبرت، 2009) قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری و SPSS-21 تجزیه و تحلیل شدند.
یافته ها: نتایج نشان داد درمان مبتنی بر شفقت خود موجب کاهش معنادار فرسودگی والدینی و ابعاد آن (خستگی از نقش والدینی، تقابل با خود والدینی گذشته و فاصله عاطفی گرفتن از نقش والدینی خود) و احساس ننگ اجتماعی و ابعاد آن (باور دیگران، باور مادر و رفتارهای اجتنابی) در گروه آزمایش شد (05/0 >p).
نتیجه‌گیری: تقویت خودشفقتی با کاهش خودسرزنشی، افزایش پذیرش هیجان‌های منفی و ارتقای مهربانی با خود، می‌تواند سلامت روان مادران دارای کودک اوتیسم را بهبود بخشد؛ بنابراین، درمان مبتنی بر شفقت خود مداخله‌ای کارآمد برای کاهش فشارهای روانی این مادران است.
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت خود بر کاهش فرسودگی والدینی و احساس ننگ اجتماعی در مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم بود.
روش: پژوهش به‌صورت نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه‌ی آماری شامل مادران کودکان اوتیسم مشغول به تحصیل در مدارس ابتدایی اوتیسم شهر مشهد بود. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، 36 مادر انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش (18 نفر) و گواه (18 نفر) جای گرفتند. در پایان جلسات، یک نفر از گروه آزمایش کنار گذاشته شد و داده‌های 35 مادر تحلیل شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه فرسودگی والدینی (رزکام و همکاران، 2018) و پرسشنامه آستیگمای درونی‌شده (رضایی دهنوی و همتی علمدارلو، 1395) بود. گروه آزمایش طی هشت جلسه 90 دقیقه‌ای تحت مداخله درمان مبتنی بر شفقت خود (گیلبرت، 2009) قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری و SPSS-21 تجزیه و تحلیل شدند.
یافته ها: نتایج نشان داد درمان مبتنی بر شفقت خود موجب کاهش معنادار فرسودگی والدینی و ابعاد آن (خستگی از نقش والدینی، تقابل با خود والدینی گذشته و فاصله عاطفی گرفتن از نقش والدینی خود) و احساس ننگ اجتماعی و ابعاد آن (باور دیگران، باور مادر و رفتارهای اجتنابی) در گروه آزمایش شد (05/0 >p).
نتیجه‌گیری: تقویت خودشفقتی با کاهش خودسرزنشی، افزایش پذیرش هیجان‌های منفی و ارتقای مهربانی با خود، می‌تواند سلامت روان مادران دارای کودک اوتیسم را بهبود بخشد؛ بنابراین، درمان مبتنی بر شفقت خود مداخله‌ای کارآمد برای کاهش فشارهای روانی این مادران است.
واژه‌های کلیدی: کلیدواژه‌ها: فرسودگی والدینی، احساس ننگ اجتماعی، درمان مبتنی بر شفقت خود، اوتیسم، مادر
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |
This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0)