سروش سمیعی، عزت اله قدم پور،
دوره ۲۵، شماره ۱۶۰ - ( تابستان ۱۴۰۵(تیر)، ۱۴۰۵ )
چکیده
کیفیت نظام آموزشی با چالشهایی نظیر کاهش درگیری تحصیلی دانشآموزان و دشواری در برقراری ارتباط مؤثر مواجه است. درگیری تحصیلی و جو مدرسه به عنوان دو عامل کلیدی در بهبود پیامدهای آموزشی شناخته شدهاند. همچنین، باور معلمان به توانایی خود در ایجاد روابط مثبت (خودکارآمدی ارتباطی) به عنوان یک عامل مهم در این زمینه مطرح شده است. با این حال، نقش واسطهای این باورها در رابطه بین جو مدرسه و درگیری تحصیلی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجیگر خودکارآمدی ارتباطی معلم در رابطه بین جو مدرسه و درگیری تحصیلی دانشآموزان دختر دوره متوسطه دوم انجام شد.
این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی با رویکرد مدلیابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان دختر دوره متوسطه دوم (۷۳۵۷ نفر) و معلمان آنها (۴۰۳ نفر) در شهر خرمآباد در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ بود. از این میان، ۲۴۶ نفر با روش نمونهگیری مرحلهای انتخاب شدند. دادهها با استفاده از پرسشنامههای جو و هویت مدرسه لی و همکاران (۲۰۱۷)، درگیری تحصیلی ریو (۲۰۱۳) و خودکارآمدی ارتباطی معلم رابینسون (۲۰۲۰) جمعآوری و با نرمافزارهای SPSS-۲۶ و AMOS-۲۴ و روشهای همبستگی پیرسون و SEM تحلیل شدند.
نتایج نشان داد که بین جو مدرسه، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی ارتباطی معلم، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. مدلیابی معادلات ساختاری برازش مطلوبی را نشان داد. یافتهها حاکی از آن بود که هم جو مدرسه (۰,۲۸ = β) و هم درگیری تحصیلی (۰,۳۴ = β) اثر مستقیم و معناداری بر خودکارآمدی ارتباطی معلم دارند.
جو مدرسه و درگیری تحصیلی دانشآموزان، عوامل پیشبینیکننده مهمی برای خودکارآمدی ارتباطی معلمان هستند. این یافتهها بر اهمیت توجه همزمان به بهبود محیط مدرسه و ارتقاء مشارکت دانشآموزان برای تقویت باورهای معلمان و در نتیجه، بهبود کیفیت روابط و فرآیندهای آموزشی تأکید میکند. پیشنهاد میشود برنامههای مداخلهای با تمرکز بر این سه سازه طراحی و اجرا گردد.