علی ناطقیان، زهرا باقرزاده گلمکانی، حمید نجات، علی اکبر ثمری،
دوره ۲۱، شماره ۱۱۲ - ( تابستان ۱۴۰۱(تیر)، ۱۴۰۱ )
چکیده
زمینه: مطالعات متعددی نشان داده است که خودکارآمدی و کمالگرایی با اهمالکاری تحصیلی رابطه دارند؛ اما پژوهشی که به تدوین مدل پیشبینی اهمالکاری تحصیلی براساس خودکارآمدی اجتماعی و کمالگرایی: نقش واسطهای هیجانات پیشرفت پرداخته باشد، مفعول مانده است.
هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین مدل پیشبینی اهمالکاری تحصیلی براساس خودکارآمدی اجتماعی و کمالگرایی: نقش واسطهای هیجانات پیشرفت بود.
روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و معادلات ساختاری بود. جامعه آماری تمامی دانشآموزان پسر پایه دوازدهم شهر مشهد در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بود. از بین ۱۲۰۰ نفر، تعداد ۲۹۰ نفر به روش نمونهگیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامههای اهمال کاری تحصیلی سولومون و راثبلوم (۱۹۸۴)، پرسشنامه هیجانات پیشرفت پکران و همکاران (۲۰۰۷)، سیاهه شناختارهای کمالگرایی کوبوری (۲۰۰۶) و پرسشنامه ابعاد خودکارآمدی موریس (۲۰۰۱) بود. دادهها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر در SPSS-۲۲ و AMOS -۲۴ تجزیهوتحلیل شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که رابطه منفی و معناداری بین خودکارآمدی اجتماعی، استانداردهای فردی و هیجانات پیشرفت مثبت با اهمالکاری تحصیلی وجود داشت. همچنین رابطه مثبتی بین نگرانی مفرط در مورد اشتباهات و هیجانات پیشرفت منفی با اهمالکاری تحصیلی وجود داشت (۰/۰۵ >P). نتایج تحلیل مسیر حاکی از برازش مناسب مدل بود که نگرانی مفرط درباره اشتباهات به صورت مستقیم و هم از طریق هیجانات پیشرفت (مثبت و منفی)؛ و خودکارآمدی اجتماعی فقط به صورت غیرمستقیم و از طریق هیجانات پیشرفت (مثبت و منفی) توانستند اهمالکاری تحصیلی را پیشبینی کنند (۰/۰۵ >P).
نتیجهگیری: خودکارآمدی اجتماعی و کمالگرایی در کنار سایر عوامل از جمله هیجانات پیشرفت؛ نقش مهمی در پیشبینی اهمالکاری تحصیلی دارند و لزوم توجه به این عوامل بر برنامههای کاهش اهمالکاری تحصیلی ضروری است.