استادیار، گروه روانشناسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران. ، firoozeh.zangeneh@gmail.com
چکیده: (1173 مشاهده)
زمینه: مطالعات نشان میدهد احساسات و عواطف در شروع و حفظ رفتارهای خودآسیبرسان نوجوانان نقش دارند. با وجود اینکه در پیشینهی تحقیقات به اثرات مثبت درمان پذیرش و تعهد و ذهنآگاهی بر مشکلات روانشناختی نوجوانان اشاره دارد، اما در زمینه کاربرد این دو رویآورد درمانی بر روی جامعه تحقیق شکاف تحقیقاتی وجود دارد.
هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و ذهنآگاهی بر کنترل عواطف نوجوانان دارای رفتارهای خودآسیبرسان انجام شد.
روش: روش پژوهش شبهآزمایشی با طرح پیشآزمون - پسآزمون و پیگیری دو ماهه انجام شد. جامعهآماری پژوهش شامل تمامی دانشآموزان دختر مدارس دولتی دوره متوسطه اول منطقه 1 شهر تهران در سال تحصیلی 99-98 بود. 60 نفر با روش نمونهگیری خوشهای مرحلهای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (هرگروه 20 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش اول و دوم هریک 8 جلسه تحت درمان پذیرش و تعهد، و درمان ذهنآگاهی قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل سیاهه خودگزارشی رفتارهای خودآسیبرسان (کلونسکی و گلن، 2009) و مقیاس کنترل عواطف (ویلیامز و همکاران، 1997) بود. تحلیل دادهها با روش تحلیل کوواریانس چند متغیره و آزمون t همبسته بوسیله نرمافزار 23-SPSS انجام شد.
یافتهها: در مرحله پسآزمون هر دو روش مداخله بر کنترل عواطف نوجوانان تأثیر معناداری داشت (0/01 P<). در مرحله پیگیری نیز دو مداخله به صورت معناداری موجب بهبود کنترل عواطف نوجوانان شد. اما بین میزان اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و ذهنآگاهی تفاوت معناداری وجود نداشت.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد از طریق پذیرش احساسات و جلوگیری از اجتناب تجربهای و شکلدهی به عملمتعهدانه و عادات سالم و همچنین آموزش ذهنآگاهی به واسطه بالا بردن آگاهی نسبت به زمان حال، از طریق بهبود فرآیند تفکر، شناسایی و اصلاح باورهای شناختی منفی و ارائه پاسخهای شناختی مناسب بر بهبود کنترل عواطف نوجوانان دارای رفتارهای خودآسیب رسان کمک کرده است.
شمارهی مقاله: 9
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1401/2/3 | پذیرش: 1401/5/22 | انتشار: 1401/12/2
بازنشر اطلاعات |
|
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |