استاد، گروه روانشناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. ، Kh.abolmaali@iau-tnb.ac.ir
چکیده: (1655 مشاهده)
زمینه: اوتیسم اختلالی تحولی عصبی است که با نقص مداوم در مهارت های ارتباطی - اجتماعی شناخته میشود و ضعف در مهارت اجتماعی در این کودکان دارای پیامدهای منفی است. فرضیههای جدید، اختلال طیف اوتیسم را به نارسایی در نظریۀ ذهن مرتبط میکنند. آموزش مهارتهای عاطفی اجتماعی با در برداشتن آموزش خودآگاهی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی و آگاهی هیجانی می تواند مداخله مؤثری برای بهبود نظریۀ ذهن در این کودکان باشد. این در حالی است که در این مورد شکاف پژوهشی وجود دارد و تاکنون مطالعه ای به بررسی این موضوع مهم نپرداخته است.
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت عاطفی اجتماعی بر بهبود نظریۀ ذهن در کودکان مبتلا به اوتیسم انجام شد.
روش: طرح پژوهش حاضر، شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشآموزان پسر طیف اتیسم در رده سنی 7 تا 15 سال شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بود که از بین آنها، ۲۰ نفر به طور تصادفی انتخاب شده و در گروههای آزمایش (1۰ نفر) و گواه (۱۰ نفر) جایگزین شدند. برای گروه آزمایش ده جلسه مداخله آموزش مهارت عاطفی اجتماعی برگرفته از بستۀ آموزشی خسروتاش و همکاران (2019) اجرا شد، ولی گروه گواه هیچ گونه مداخلهای دریافت نکرد. ابزارهای جمع آوری اطلاعات در این پژوهش شامل پرسشنامه سنجش طیف اتیسم (اهلر و همکاران، 1999) و آزمون نظریه ذهن (موریس و همکاران، 1999) بود که توسط والدین تکمیل شد. همچنین داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل کواریانس و با بهرهگیری از نرمافزار SPSS نسخه ۲۲ تحلیل شدند.
یافته ها: نتایج نشان دهندۀ این است که آموزش مهارت عاطفی اجتماعی باعث افزایش نمرات نظریۀ ذهن در گروه آزمایش شده است
(0/05 P<). اندازۀ اثر نمرۀ نظریه ذهن 36% بود، بنابراین آموزش مهارت عاطفی اجتماعی توانسته است 36 درصد از تغییرات نمرات نظریه ذهن را تبیین کند.
نتیجهگیری: با توجه به نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر به نظر میرسد آموزش مهارت عاطفی اجتماعی می تواند نظریه ذهن را در کودکان مبتلا به اوتیسم تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین استفاده از آن در کنار سایر روشهای درمانی به منظور بهبود مهارتهای عاطفی، اجتماعی و ارتباطی در این کودکان توصیه میشود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1401/6/1 | پذیرش: 1401/8/2 | انتشار: 1402/6/11
بازنشر اطلاعات |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |