دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. ، m.mehradsadr@gmail.com
چکیده: (3847 مشاهده)
زمینه: در حالی که رویکردهای درمانی مختلف مستقیماً نشانههای اعتیاد به اینترنت را هدف میگیرند و به علت آن نمیپردازند؛ رویکرد سیستمهای خانواده درونی یک رویکرد غیر مرضی و تجربی در درمان اختلالات است که بهجای نشانهها به علت میپردازد. با این حال در زمینه طراحی و اعتباریابی برنامه درمانی مبتنی بر این رویکرد برای اعتیاد به اینترنت و بررسی اثربخشی آن بر اعتیاد به اینترنت شکاف تحقیقاتی وجود دارد.
هدف: هدف مطالعه حاضر طراحی و اعتباریابی برنامه درمانی مبتنی بر رویکرد سیستمهای خانواده درونی و بررسی اثربخشی آن بر اعتیاد به اینترنت است.
روش: روش پژوهش حاضر آمیخته (کیفی و کمی) بود. در مرحله اول یک برنامه درمانی برای درمان اعتیاد به اینترنت بهصورت پیشنویس بر مبنای رویکرد سیستمهای خانواده درونی طراحی شد؛ سپس بر اساس نظر 7 متخصص اصلاح و توسط شاخصهای CVI و CVR اعتباریابی گردید. روش مرحله دوم پژوهش از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون - پسآزمون - پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمام افراد دارای نشانههای اعتیاد به اینترنت (از نوع اعتیاد به شبکههای اجتماعی) در شبکههای اجتماعی واتساپ، تلگرام و اینستاگرام در فضای مجازی ایران در سال 1400 است. نمونه پژوهش شامل 35 نفر بود که بهصورت در دسترس انتخاب و بهصورت تصادفی در گروه آزمایش (17 نفر) و گروه گواه (18 نفر) جایگذاری شدند. ابزار مورداستفاده برای ارزیابی نشانههای اعتیاد به اینترنت پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (IAT) (1989) بود. دادهها با استفاده از آزمون t اختلافی و تحلیل اندازهگیری مکرر و با نرمافزار SPSS 22 مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته ها: شاخصهای CVI و CVR هر دو برابر 1 به دست آمدند که نشاندهندهی اعتبار برنامه طراحی شده بود. نتایج t اختلافی نشان داد که کاهش نمرات اعتیاد به اینترنت در گروه آزمایش به طور معناداری از گروه گواه بیشتر است (0/0001 P<). همچنین نتایج تحلیل اندازهگیری مکرر نشان داد که تفاوتی میان نمرات پسآزمون و پیگیری در نمرات اعتیاد به اینترنت وجود ندارد (0/05 P>).
نتیجهگیری: بر اساس یافتهها میتوان نتیجه گرفت که برنامه درمانی طراحی شده مبتنی بر رویکرد سیستمهای خانواده درونی دارای اعتبار است و بر کاهش نشانههای اعتیاد به اینترنت اثربخش است و میتوان از این برنامه برای درمان اعتیاد به اینترنت استفاده کرد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1401/8/19 | پذیرش: 1401/10/3 | انتشار: 1402/2/2
بازنشر اطلاعات |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |