دانشیار، گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. ، lashkari.amir@ut.ac.ir
چکیده: (1426 مشاهده)
زمینه: پژوهشهای پیشین نشان داده است که درمان متمرکز بر هیجان بر کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی و بهبود کارایی اجتماعی افراد مبتلا به آن اثربخش است. از سوی دیگر، مرور مطالعات نشان میدهد که بسیاری از رویکردهای درمانی اگر در قالب رواندرمانی گروهی به کار برده شوند، اثربخشی بیشتری خواهند داشت، اما تا کنون، پروتکل این نوع درمان به نحوی که فنون مداخله آن برای اجرا در گروه متناسب و سازگار باشند، تدوین نشده است.
هدف: پژوهش حاضر با هدف تدوین پروتکل گروهدرمانی متمرکز بر هیجان و کارآزمایی آن بر علائم اختلال اضطراب اجتماعی انجام شد.
روش: طرح پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای ترکیبی اکتشافی بود که ماهیت کیفی و کمی دارد. مرحلۀ اول پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شد. جهت شناسایی مضامین و ترسیم شبکه مضامین، ابتدا 121 منبع مرتبط مشخص شد و از بین آنها به صورت هدفمند، ۱1 منبع فارسی منتشر شده بین سالهای 1392 تا 1401 هجری شمسی و 23 منبع انگلیسی منتشرشده در فاصلۀ سالهای 2022-2000 میلادی که دارای بیشترین ارتباط با موضوع مورد مطالعۀ بودند، انتخاب شدند. در بخش کمی، روش پژوهش به صورت طرح شبه آزمایشی از نوع پیشآزمون - پسآزمون با گروه گواه و پیگیری یک ماهه بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمامی درمانجویان مراجعهکننده به کلینیک حس حضور شهر تهران در بازۀ زمانی شش ماهۀ دوم سال 1401 بود. از بین مراجعان به صورت در دسترس، 24 نفر از افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. اعضای گروه آزمایش در معرض 30 جلسه پروتکل گروه درمانی متمرکز بر هیجان (محقق ساخته) قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در بخش کمی، مقیاس اضطراب اجتماعی (کانور و همکاران، 2000) بود. برای تحلیل دادهها در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی از تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر استفاده شد.
یافته ها: یافتههای مطالعۀ حاضر در بخش کیفی منجر به شناسایی دو مضمون فراگیر شامل درمان متمرکز بر هیجان و اضطراب اجتماعی و در نهایت پروتکل 30 جلسهای گروه درمانی متمرکز بر هیجان شد. نتایج در بخش کمی نیز نشان داد که اثربخشی گروه درمانی متمرکز بر هیجان بر کاهش تمامی علائم اختلال اضطراب اجتماعی ترس، اجتناب، تغییرات فیزیولوژیک و نمرۀ کل اضطراب اجتماعی معنادار بوده است (0/05>P).
نتیجهگیری: با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر میرسد درمانگران میتوانند از بستۀ محقق ساختۀ گروهدرمانی متمرکز بر هیجان جهت درمان افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی استفاده کنند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1402/7/7 | پذیرش: 1402/9/10 | انتشار: 1402/12/15
بازنشر اطلاعات |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |