استاد تمام، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. ، kadivar220@yahoo.com
چکیده: (1347 مشاهده)
زمینه: مرور مطالعات پیشین نشان میدهد که یکی از عوامل مؤثر بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان، ارضای نیازهای سهگانه روانشناختی (خودمختاری، شایستگی و مرتبط بودن) است. از سوی دیگر، تابآوری نیز به عنوان یک رفتار محافظتی باعث میشود دانشآموزان به طور کارآمدی با مشکلات مواجه شده و به نتایج تحصیلی مناسبی دست یابند. علی رغم نقش نیازهای اساسی روانشناختی و تابآوری در پیش بینی عملکرد تحصیلی، در مورد نقش میانجیگری تابآوری در تأثیر نیازهای اساسی روانشناختی بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان شکاف پژوهشی وجود دارد.
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش نیازهای اساسی روانشناختی بر عملکرد تحصیلی با میانجیگری تاب آوری انجام شد.
روش: طرح پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع همبستگی به شیوه مدلیابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشآموزان دختر دورۀ اول متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بود که به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای 340 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای جمعآوری اطلاعات شامل پرسشنامههای نیازهای اساسی روانشناختی (گاردیا و همکاران، 2000)، عملکرد تحصیلی (فام و تیلور، 1999) و تابآوری کونور و دیویدسون (۲۰۰۳) بود. تحلیل دادهها نیز با روشهای ضریب همبستگی پیرسون، مدلسازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرمافزارهای SPSS24 و AMOS24 انجام شد.
یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد اثر مستقیم نیازهای اساسی روانشناختی بر تابآوری (0/41) و عملکرد تحصیلی (0/13) دانشآموزان معنادار است و نیازهای اساسی روانشناختی بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان از طریق تابآوری نیز تأثیر غیرمستقیم معناداری دارد
(0/05/0 P<). به بیان دیگر، تابآوری توانست نقش میانجی بین نیازهای اساسی روانشناختی بر عملکرد تحصیلی را ایفا نماید.
نتیجهگیری: با توجه به یافتههای پژوهش حاضر لازم است مدیران، معلمان و مشاوران مدارس، تدابیر لازم را به منظور افزایش تابآوری دانشآموزان برای ارضای نیازهای اساسی روانشناختی (خودمختاری، شایستگی و مرتبط بودن) و بهبود عملکرد تحصیلی آنان در نظر گرفته تا از تأثیرات خاص تابآوری بر نتایج تحصیلی دانشآموزان بهرهمند شوند
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1402/4/16 | پذیرش: 1402/6/20 | انتشار: 1403/1/8
بازنشر اطلاعات |
 |
این مقاله تحت شرایط مجوز کرییتیو کامنز (CC BY-NC-ND) قابل بازنشر است. |